Page 16 - Tarih-10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

I. Selim Dönemi ve Safevilerle İlişkiler

Kararlı bir kişiliğe sahip Şehzade Selim’in İran ve Gürcistan top-
rakları ile sınır olan Trabzon’da bulunması, sancak beyliğinin ha-
reketli geçmesine neden olmuştur. Şehzade Selim, Trabzon sancak
beyliği sırasında Safeviler ve Gürcülerle sürekli mücadele etmiştir.

II. Bayezid’in otoritesinin giderek zayıfladığını ve Amasya’da san-
cak beyi olan Şehzade Ahmet’in taht için öne çıktığını fark eden
Şehzade Selim, bu durumu kabullenememiştir. Trabzon'daki başa-
rılarıyla adını duyuran Şehzade Selim, bir taraftan babasıyla diğer
taraftan kardeşleriyle taht için mücadele etmekten çekinmemiştir.
Devlet içinde Selim’in liderliğinde fetihlerin yeniden başlayacağı
ve Safevi tehdidinin ortadan kaldırılabileceği propagandası ya-
pılmaya başlanmıştır.
II. Bayezid ve devlet adamlarının hemen hemen hepsi Şehzade
Ahmet’in; buna karşılık yeniçeriler ise Şehzade Selim’in padişah
olmasını istemiştir. Selim topladığı kuvvetlerle babasına karşı
girdiği savaşı 1511’de kaybetmiştir. Şehzade Ahmet tahta geçmek
üzere çağırıldıysa da yeniçerilerin tepkisi karşısında Anadolu’ya
dönmek zorunda kalmıştır. Şehzade Ahmet’in taraftarları bu kez
de Manisa’da bulunan Şehzade Korkut’u çağırdı ancak yeniçeriler
Görsel 5.17 İstanbul’a gelen Korkut’u da padişah olarak istememiştir. Bunun
Yavuz Sultan Selim (Temsilî) üzerine yeniçerilerin biat ettiği Şehzade Selim İstanbul’a gelmiş ve
Bayezid tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. Böylece 1512 tarihinde
I. Selim (Görsel 5.17), babası II. Bayezid’in yerine padişah olmuştur.
Yavuz Sultan Selim; tahta çıktıktan sonra ortadan kalkmış olan
devlet otoritesini yeniden kurmayı ve taht kavgalarıyla ilgili so-
runu çözmeyi amaçlamıştı. Ayrıca Osmanlı Devleti için büyük bir
tehdit olan Safevi tehlikesini ortadan kaldırmak için çalışmalara
başladı. Yavuz Sultan Selim, ilk iş olarak Kapıkulu askerlerine cülûs
dağıtarak tahta geçmesinde büyük rol oynayan askerleri memnun
etti. Daha sonra devlet yönetimdeki başıboşluğu ortadan kaldırdı.
Tahtta hak iddia edebilecek kardeşleri Ahmet ve Korkut’u bertaraf
eden Yavuz Sultan Selim, tam anlamıyla iktidarını sağlamlaştırdı.
Yavuz’un bundan sonraki hedefi Osmanlı Devleti için ciddi bir
dinî ve siyasi tehdit unsuru olan Safevileri ortadan kaldırmaktı.

Yavuz Sultan Selim, Safevi Devleti’ne sığınan Şehzade
Ahmet’in oğlu Murad’ı geri istemek için elçi göndermişti.
Şehzade iade edilmediği gibi Osmanlı elçisi, Safevi sarayında
öldürüldü. Ayrıca Şah İsmail, Karamanoğulları ile Osmanlı
aleyhine ittifak kurmuş ve Yavuz tahta çıktığı zaman kutla-
BİLİYOR MUSUNUZ? mak için elçi göndermemişti. Böylece Şah İsmail, Osmanlı
Devleti’ne karşı niyetini açıkça göstermişti.

Safeviler, Anadolu'daki konar-göçer Türkmenler üzerinde büyük bir
nüfuza sahipti. Türkmenler üzerinde sistemli bir faaliyet gösteren
Şah İsmail’in amacı, Anadolu’yu kendi hâkimiyeti altına almaktı.
Nitekim Safevi destekli çıkan isyanlar, Anadolu’daki sosyal ve
ekonomik dengeyi bozuyordu. Bunu önlemek isteyen Yavuz Sultan

134