Page 14 - Tarih-10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

II. Bayezid ve Cem Sultan

Fatih'in, 1481’de vefat etmesi üzerine II. Bayezid tahta çıkmış
fakat kardeşi Cem Sultan (Görsel 5.14) ona karşı taht mücade-
lesine girişmiştir. Anadolu’nun kendisine bırakılmasını isteyen
Cem Sultan, ağabeyi ile girdiği taht mücadelesini kaybederek
Memlûklulara sığınmıştır. İktidar mücadelesini bırakmak niye-
tinde olmayan Cem Sultan, Karaman’daki taraftarlarının ve bazı
Osmanlı umerasının da tahrikiyle tekrar Anadolu’ya geçmiştir.
II. Bayezid’e karşı giriştiği bu mücadeleyi kaybeden Cem Sultan,
bu kez de Rumeli’ye geçerek Rodos Şövalyeleri’ne sığınmıştır.
II. Bayezid’in Rodos’u kuşatma ihtimaline karşı Fransa’ya nakledilen
Görsel 5.14 Cem Sultan, Hristiyan hükümdarlar tarafından bir Haçlı Seferi’nde
Cem Sultan (Temsilî) kullanılmak üzere 1489’da Roma’ya getirilmiştir. Böylece Cem Sul-
tan Olayı, başlangıçta devletin iç sorunu iken Cem Sultan’ın önce
Memlûklulara sığınması daha sonra da Avrupa’ya götürülmesiyle
devletlerarası bir sorun hâline gelmiştir.
Cem Sultan Olayı nedeniyle Avrupa’da, İstanbul’u geri alma yo-
lunda ortaya çıkan umutlar, Sultan Bayezid’i oldukça dikkatli ve
barışçı bir siyaset takip etmek zorunda bırakmıştır. Sultan Bayezid,
Avrupa’da esir tutulan Cem Sultan’ın durumunu adamları aracı-
lığıyla takip etmiştir. Avrupa devletleri ile diplomatik ilişkilere
girerek Osmanlı’ya karşı kullanılmasını önlemek için tedbirler
almıştır. On üç yıl süren sürgün hayatının ardından Cem Sultan,
1495’te Napoli’de ölmüştür. Cem Sultan’ın ölümünden sonra dış
politikada daha aktif bir siyaset izlenmeye başlanmıştır.
Cem Sultan

Cem Sultan; II. Bayezid ile yaptığı mücadeleden sonra şöval-
yelere sığındığında, Rodos’u ellerinde tutan en güçlü tarikatın
lideri Grand-Maitre d’Aubusson (Grend Metredaubusan) âdeta
bayram etmiştir (Görsel 5.15). Papa VIII. Innocent (İnnosen),
Cem Sultan’ın kendisine gönderilmesini istediğinde şövalyeler
buna itaat etmiştir. İstanbul’u fethederek Hristiyanlığa darbe
vuran hatta Roma’yı da fethetmek isteyen babası Fatih’e ben-
zetilen Cem Sultan, Avrupalılar tarafından bir tehlike olarak
değerlendirilmiştir. Böyle birinin elde tutulması ve İtalyan
saraylarında bir nevi çürümeye terk edilmesi, Batı dünyası için
bir kazanç olarak görülmüştür. Rahat bir şekilde ele geçirilen
şehzade, Osmanlı sultanına karşı bir tehdit oluşturmuştur. Cem
Sultan Olayı talihsiz şehzadenin ölümüyle de bitmemiştir.
Doğrudan doğruya ondan sonraki nesiller de bu Batılı entrika
Görsel 5.15 düzeni içine düşmüştür. En son 1522’de Rodos kuşatması
Cem Sultan’ın esir tutulduğu
Zizim Kulesi (Rodos) sırasında şövalyeler bir tehdit ve şantaj aracı olarak Şehzade
Cem’in oğlu Murad ve iki torununu kalede tutmuştur. Vaftiz
edilen bu torunlar, Rodos’un Osmanlıların eline geçmesi

YORUMLAYALIM sonrasında öldürülmüştür (Ortaylı, 2016, s.34-35’ten dü-
zenlenmiştir).
Cem Sultan’ın vefatı Osmanlı Devleti’nin Avrupa ile ilişkilerinde
ne gibi değişikliklere yol açmıştır?

132