Page 17 - Tarih-10 | 5.Ünite

DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595)

Selim, Safevi propagandası yapan kişileri tespit ettirerek bunları
Mora’ya ve Rumeli’ye sürgüne gönderdi. Ayrıca Yavuz, Safevilere
karşı ticari bir ambargo başlattı ve İran ipeğinin Osmanlı toprağın-
dan geçerek Batı’ya gidişini yasakladı. Böylece İran ekonomisinin
can damarı kesilmeye çalışıldı. Sınırlar tamamen kapatılarak tüc-
carların geliş gidişi engellendi ve yasağa uymayanlar cezalandırıldı.

Hazırlıklarını tamamlayan Yavuz, Edirne’den İran Seferi için 1514’te
yola çıktı. İstanbul’dan İzmit’e ulaştığında Şah İsmail’e (Görsel 5.18),
bir mektup göndererek ona karşı savaş ilan etti. Sivas’ta asker sa-
yımı yaptıran Yavuz, burada tedbir amaçlı olarak asker bıraktı ve
Safevi topraklarına girdi (Harita 5.4). Safeviler, yol güzergâhındaki
köyleri boşaltarak ekili alanları tamamıyla tahrip etti. Bu durum
düşmanın nerede olduğunu bilmeden ilerleyen Osmanlı ordusunda Görsel 5.18
iaşe sıkıntısına neden oldu. Şah İsmail (Temsilî)
Almanya

Avusturya
Venedik Macaristan Akkirman Kırım Kefe
Kili
Bosna Eflak KARADENİZ Gürcistan
Hersek Sofya Trabzon Kars
HAZAR DENİZİ
İstanbul
Ankara Erzurum Çaldıran
Napoli
Otranto Arnavutluk Konya Turnadağ Van Tahran
İzmir Diyarbakır Safevi Devleti
Mora Adana Mercidabık Kerkük
Cezayir Rodos Kıbrıs Fırat Dicle İsfahan
Girit Şam Bağdat
AKDENİZ Akka Basra
Trablusgarp Derne Kudüs
Bingazi İskenderiye Ridaniye BASRA KÖRFEZİ
Kahire
Mısır
Medine
Afrika Hicaz Arabistan
Mekke
Savaş
KIZILDENİZ
Cidde
0 400 km
Nil
Harita 5.4
Osmanlı Ordusunun Çaldıran’a Hareketi Yavuz Dönemi Osmanlı Devleti
Yavuz Sultan Selim için asıl sıkıntılar, Safevi sınırlarını geçtik-
ten sonra iyice tahrip edilmiş arazide ilerleyiş sırasında baş
gösterdi. Uzun süre yol alınmasına rağmen Safevi ordusundan
bir iz yoktu. Yiyecek sıkıntısı çok artmış ve bu sebeple asker
özellikle de yeniçeriler sızlanmaya başlamıştı. Yavuz, birbiri
ardına yaptığı divanlarda durumu değerlendiriyor, vezirle-
rin geri dönme yolundaki telkinlerine karşı direniyordu. Bu
durum Yavuz’un çocukluğundan beri tanıdığı Karaman Bey-
lerbeyi Hemdem Paşa’yı idam ettirmesine yol açtı. Böylece
Safevi meselesini kesin halletme kararlılığında olan Yavuz,
muhaliflere gözdağı vermiş oldu (Emecen, 2009, s.409'dan YORUMLAYALIM
düzenlenmiştir).
Yavuz’un, Safevi Devleti üzerine kararlı bir şekilde gitmesinin
sebepleri nelerdir?

135