Page 10 - Tarih 9 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

Hz. Muhammed, Medine’de kabileciliğe ve toplum içindeki
çatışmalara son vermek, Medine'ye hicret (Görsel 5.5) etmek
zorunda kalan Müslümanları, yerli halk ile kaynaştırarak bütün
üstünlük iddialarını ortadan kaldırmak istemiştir. Bunun için
muhacir ve ensar arasında kardeşlik ilan etmiştir. Böylelikle
bu kişilere toplum olma bilinci kazandırılarak birbirlerini ka-
bullenmeleri sağlanmış; bilgi ve tecrübe paylaşımı, ortaklaşa
iş yapma ve üretme anlayışı geliştirilmiştir.
Hz. Peygamber; Müslümanlar arasında birliği sağladıktan
sonra Medine’de bulunan başka dinden insanları dışlamak,
şehirden çıkarmak veya onlara husumet beslemek gibi bir
tutum içine girmemiştir. Aksine
bu topluluklarla İslam Devleti’nin
ilk yazılı anlaşması olan Medine
Sözleşmesi’ni imzalamıştır.
Medine Sözleşmesi, Medine top-
lumunu yeniden düzenleyen bir
sistem oluşturmuştur. Toplumdaki
bireylerin birbirleriyle ve yabancı-
larla olan ilişkileri, din ve vicdan
hürriyeti, hak ve sorumlulukları
belirli esaslara bağlanmıştır. Bir
antlaşma niteliğinde olan bu me-
tin, şekil olarak günümüz anaya-
salarından farklılıklar gösterse de
Görsel 5.5
Hicret (Temsilî) içerik bakımından anayasal özellikler taşımaktadır. Sözleş-
meyle hem bir devlet teşkil edilmiş hem de hükûmet otoritesi
ve eğitim düzene sokulmuştur. Bu sözleşme, Medine’de dinî
olduğu kadar siyasi bir birlik de meydana getirme amacıyla
hazırlanmıştır. Sözleşme, ilk maddeden itibaren Müslümanlar
ve gayrimüslimlerin Medine’ye bir saldırı olduğunda, birlikte
hareket etmesini karara bağlamıştır.

Medine Sözleşmesi’yle vatandaşlara sosyal ve siyasal bir
kimlik verilmiş, o çağda benzeri görülmeyen bir vatandaşlık
hakkı sunulmuştur. Gayrimüslimlere inanç ve fikir hürriyeti,
mal ve can güvenliği sağlanmış, hile ve vefasızlık yasaklan-
mıştır. Baskının, zorbalığın, hukuksuzluğun, zulüm ve şiddetin
hâkim olduğu o günkü ortamda bu sözleşme sosyal ve idari
manada çok önemli bir gelişmedir.

Medine Sözleşmesi, genel olarak yargı kuralların titizlikle
uygulanmasını temel almış; doğruluk, iyilik, adalet, yardım-
laşma, istişare, barış ve dokunulmazlık gibi kavramları yü-
rürlüğe koymuştur. Çekişme, suç işleme, kötülük planlama,
düşmanlık, zulüm ve haksızlık, bozgunculuk, suçluya yardım
ve yataklık, cinayet gibi yasaklar getirmiştir.

CEVAPLAYALIM Medine Sözleşmesi’nin imzalanmasının sebepleri nelerdir?

136