Page 113 - Değerler Eğitimi Aile ve Toplum

DÜRÜSTLÜK YALANIN BÜYÜĞÜ
KÜÇÜĞÜ OLMAZ 10 Aile ile İrtibatlı Etkinlik

Etkinliğin Masum görünen yalanların bireyin dürüstlüğüne zarar verdiğini fark edebilme.
Amacı
Etkinliğin Bu etkinlik; öğrencilerin, yalanın bahanesinin olmadığını, yalanın her türlüsünün söyleyen ve
Açıklaması söylenene zarar verdiğini, dürüst olmanın faydalarını fark edebilmeleri için hazırlanmıştır.
Etkinlik etkileşimli tahtada açılır. Metinler okunur ve sorular sözlü olarak cevaplanır. Bilgi grafiği
incelenir. Canlandırma yapılır. Kontrol listesi doldurulur.
Araç Gereç Etkileşimli tahta Süre 30 dk.

ETKİNLİĞİN UYGULANMASI

1. Öğrencilerden aşağıdaki metni okumalarını ve soruları cevaplamalarını isteyiniz.

Yalan söylemenin tekrarlanan bir davranış hâline
getirilmesi durumunda, beynin bu davranışa verdiği
tepkinin zayıfladığı yani beynin yalan söylemeye
alıştığı anlaşıldı. (...) Yalancılık insan ilişkilerinde farklı
seviyelerde de olsa karşı karşıya kalabildiğimiz bir
olgu. Normal bir insan yalan söylediğinde bunun etik
bir davranış olmadığını bilir ve huzursuzluk hisseder.
Ancak bazı insanlar kendi çıkarları için başkalarına
zarar vermeyen küçük yalanlar söylemenin bir
sakıncası olmadığını düşünebilir. Londra ve Duke
Üniversitelerinden bilim insanları yalan söylemenin
ve bu davranışı tekrar etmenin beyindeki etkilerini
Görsel 3.15. inceledi. Beyin görüntüleme yöntemlerinin
kullanıldığı araştırmada, beyinde duyguların ortaya çıkmasından sorumlu bölge olan amigdalanın
etkinliği incelendi. (...) Sonuçlar insanların kendilerine fayda sağlayacak bir yalan söylediklerinde
amigdalanın etkinliğinin yüksek olduğunu, bu davranış tekrarlandıkça amigdaladaki etkinliğin
giderek zayıfladığını gösteriyor. Daha büyük yalanlar söylemek ise beynin yalan söyleme
davranışına verdiği tepkide belirgin bir düşüşe neden oluyor. Araştırma, etkileri açısından
önemsiz görülen “küçük” yalanların tekrarlanması ve alışkanlık hâline getirilmesi durumunda
büyük davranışsal problemlere neden olabileceğini gösteriyor.

Kaynak: Sarıgül, (2016), (Kısaltılmıştır.)

a) Yalanın büyük-küçük olarak gruplandırılmasına katılıyor musunuz? Gerekçeleriyle
açıklayınız.
b) Kendi çıkarları için dürüst davranmayıp yalan söylemenin bireye ne gibi zararları olabilir?
c) Günlük yaşamdaki gözlemlerinizden yararlanarak yalan söyleyen bireylerin mantıksal
gerekçelerine örnekler veriniz.
ç) Masumca söylenen yalanların bireyin kişiliğine zararları neler olabilir? Tartışınız.
d) Zorluklar karşısında doğru söylemekten vazgeçmeyen bireyin ailesinde ve toplumda bıraktığı
izlenim nasıl olabilir? Açıklayınız.
e) Ailenizden birinin sizi üzecek, kızdıracak bir gerçeği söylemesini mi yoksa saklamasını mı
tercih edersiniz? Tartışınız.

112 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü 113