Page 197 - Değerler Eğitimi Aile ve Toplum

SAYGI
AİLEDE SAYGI DİLİ 5 Sınıf İçi Etkinlik

Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. “Ben dili” de öyle. Peki “ben
dili” nedir? Ailenizin üyelerinden herhangi birisiyle tartışmadan
konuşmayı başaramıyor musunuz? Tartışmak istemiyorsunuz
ama aranızdaki konuşma önünde sonunda tartışmayla mı
sonuçlanıyor? Bir de bakıyorsunuz öfkelenmişsiniz ya da
karşınızdakini öfkelendirmişsiniz. Üstelik nasıl bu noktaya
geliverdiğinizi anlayamıyorsunuz bile. O zaman ya iletişim
engelleriniz var ya da ben dili kullanmayı bilmiyorsunuz (1). Ben dili
karşı tarafı suçlamadan kendi duygu düşüncelerimizi
Görsel 6.23.
karşımızdakine aktarmak ve yaşanan durumun bizde tam olarak ne
hissettirdiğini ona hissettirmektir.

Özellikle bireyler öfkeli anlarda direkt sen dilini kullanmayı tercih
ederler. Sen dili kullanıldığında ise karşıdaki kişi bireyi anlamak
yerine kendini savunmaya geçer. Sen dili genellikle karşı
tarafı suçlayıcı bir konuşma tarzıdır. Sen dilini kullanan kişiler
genellikle karşı tarafı eleştiren bir söylemde bulunurlar. Bu
konuşma tarzı, kişinin hissettiklerinden çok kişiliğe yöneliktir.

Görsel 6.24.

Sen dili ve ben diline örnek verecek olursak
• Her akşam telefonla oynuyorsun. Bırak şu telefonu, sana
kaç defa söylemem gerekiyor yeter artık (sen dili).
• Telefonla oynaman, kendimi yalnız hissetmeme neden
oluyor. Bu durum da beni çok üzüyor (ben dili) (2).
Yazar tarafından hazırlanmıştır.
Kaynak 1: Canel, (2011), (Düzenlenmiştir.)
Kaynak 2: Kılınçel Moralı, (2020), (Düzenlenmiştir.)
Görsel 6.25.

a) Aşağıdaki diyaloglarda geçen altı çizili ifadeleri “ben dili” kullanarak yeniden ifade ediniz.

Kardeş: Bu elbise bana yakıştı değil mi abla? Alalım mı bunu? •
Abla: O kadar elbiseden bula bula bunu mu buldun?

Anne: Sürekli odanı dağınık bırakarak sinirlerimi bozuyorsun. •
Çocuk: Okula geç kalmamak için aceleyle çıkmıştım evden.

Çocuk: Akşamları arkadaşlarımla gezmeme izin vermeyerek
beni küçük düşürüyorsun. •
Baba: Akşam vakti gezmeni güvenli bulmadığım için seni
korumaya çalışıyorum.
Dede: Evladım marketten iki ekmek alıver.
•
Torun: Sınava çalışırken her defasında beni bir yerlere
göndererek dikkatimi dağıtıyorsun.
Baba: Kitaplarımı yine aldığın yere koymamışsın. Bu şekilde •
vakit kaybettiriyorsun bana.
Anne: Aniden bir misafirim gelince unutmuşum.

196 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü 197