Page 162 - Değerler Eğitimi

8 ÇALIŞMAYA BAŞLAMAK MI YOKSA SABIR
ÇALIŞMAYI BİTİRMEK Mİ ZOR?
Sınıf İçi Etkinlik
2. Metni etkileşimli tahtada açarak öğrencilerin okumasını sağlayınız. Öğrencilerden soruları
cevaplamalarını isteyiniz.

“Dr. Rupert fotoliyaz enzimini keşfeden bilim
insanıdır. Bu keşfi yaptığı 1958 yılı, DNA onarımı
bilim alanının başladığı tarihtir. E. coli bakterisi
UV (morötesi) ışığa maruz kalırsa ölür ancak
UV’nin hemen arkasından görünür ışık verilirse
ölmüş bakteri dirilir. Bu olaya fotoreaktivasyon
(ışıkla yeniden etkinleşme) denir, bunun
fotoliyaz tarafından gerçekleştirildiğini Dr.
Rupert keşfetmiştir. Dr. Rupert’in laboratuvarına
katıldığımda en önemli soru şuydu: “Enzim ışığı
nasıl algılıyor?” Bu sorunun yanıtını bulmak
için yüksek miktarda ve yüksek saflıkta enzim
gerekliydi ama o zamana kadar hiç kimse yeterli
miktarda enzim saflaştıramamıştı. Rupert’in
laboratuvarında çalışmaya başladığımda Stanford
Üniversitesi’nde moteldiler klonlama tekniği icat
edilmişti. Anında, bu tekniği kullanarak fotoliyaz
üretimi sorununu çözebileceğimi düşündüm.
E. coli’nin fotoliyaz genini klonlayacak,
Görsel 2 enzimi amplifiye edecek, ardından saflaştırıp
kromoforlarını (görünür ışığı algıladıkları için
enzime renk veren kısımlarını) ve etki mekanizmasını tanımlayacaktım.
İlk adımda, gen klonlamada konakçı olarak kullanabilmek amacıyla kendi fotoliyaz enzimi eksik olan
bir mutant bakteri izole etmem gerekiyordu. Bakterinin mutant hâlini oluşturmak ve seçmek için
bence yaratıcı olan deneysel bir plan tasarladım ve bu yöntemle altı ay boyunca ilk phr mutantımı
elde edene kadar günde 1-2 tarama yaptım. Bu mutantı elde edene kadar sadece mutantı elde
etmenin zorluğundan değil, aynı zamanda sürekli tekrarlayan başarısızlıklarım nedeniyle ve bana
laboratuvarda çalışmak için yeteneğimin olmadığını, hekimlik yapmaya geri dönmem gerektiğini
söyleyen bir laboratuvar arkadaşım nedeniyle de özgüvenim sarsılmıştı. Ancak sonunda başardım
ve bu sancılı başarı, bilim insanı olarak evrilmemde kilit rol oynadı. Çünkü bir yöntemi yaratmak için
görünürde birbiriyle ilişkisi olmayan alanlardan verileri toplayarak yeni bir yöntem geliştirmiş ve
kendimce sağlam bir mantığa dayalı olan bir yöntemi çalışır hâle getirinceye kadar inat etmiştim.
Başarılı bir bilim insanında üç temel özelliğin bulunması gerektiğine inanıyorum: bilgiye dayalı
yaratıcılık, delice çalışmak ve başarısızlık karşısında pes etmemek. Büyük zahmetlere katlanarak
geliştirdiğim bu yöntemi tanımlayan makalem sadece altı atıf (kendi yaptığım iki atıf dâhil) aldı ama
bana göre en önemli makalelerimden birisidir: Çünkü araştırmaya devam etmek için bana güven
verdi.
Aynı zamanda bu sayede Dr. Rupert benim iyi bir öğrenci olduğuma kanaat getirdi ve bana
araştırma hedeflerimin peşinden koşma özgürlüğünü verdi.”
Aziz Sancar, Aziz Sancar’ın Kendi Kaleminden Hayatı ve Bilimi
a) Aziz Sancar’ın zorluklar ve başarısızlıklar karşısında pes etmemesi onun hangi özellikleri ile
ilgilidir? Tartışınız.
b) Aziz Sancar’ın başarılı bir insanda bulunması gerektiğine inandığı özellikleri sabır
bağlamında değerlendiriniz.
c) Aziz Sancar’ın sabırla yürüttüğü çalışmaların kendisine, ailesine ve milletine faydaları neler
olabilir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü 161