Page 104 - DESEN 10

4. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA MEKÂN ÇİZİMLERİ

Bakış noktasına göre farklı açı ve yönlerde yer alan nesne ve figürlerin
ışık-gölge, çizgi ve ton değerlerinin doğru kullanılmasıyla mekândaki derinlik
algısı ortaya çıkar. Çizgi perspektifine göre çizgi, çizilmek istenen mekânın
sınırlarını belirler. Hava perspektifine göre form etkisi, ışığın nesneler üze-
rinde oluşturduğu açık-orta ve koyu değerler ile sağlanır. Işık-gölge ve çizgi,
nesnelere hacim kazandırmanın yanında mekân içerisindeki konumlarını da
belirlemede yardımcı olur. Işık-gölge etkisiyle koyu değerler gözü daha faz-
la etkilediği için öne doğru çıkar. Orta, açık ya da hafif değerler ise geriye
doğru gider. Güçlü ve keskin çizgiler ince ve net olmayanlara göre daha fazla
görünür. Böylece resim yüzeyinde elde edilen ileri geri izlenimiyle derinlik
duygusu yani mekân ortaya çıkar.
Mekân, oluşturulma biçimine bağlı olarak açık ve kapalı olarak ikiye ayrılırken
bunlardan farklı olarak derin, plastik ve yüzeysel mekân olarak da çeşitlen-
mektedir.
Derin Mekân: Konuda anlatılmak istenen nesne ve figürler ön planda koyu
değerler ile detaylandırılır. Çevrede ne varsa hafif renk ve çizgilerle belirlenir.
Ön planda olanlar kolayca seçilirken uzakta kalan her şey sisler içinde eriyip
gider (Görsel 4.11). Özellikle Barok resminde görülen derin mekân anlayışı-
na örnek olarak Claude Lorrain (Klod Loren) ve Giovanni Domenico Tiepolo
(Ciovanni Demeniko Tiyepolo) gibi sanatçıların eserleri verilebilir.

Görsel 4.11: Jacob, Laban ve Laban’ın Kızları ile Manzara, 1676, Claude Lorrain, British Museum, İngiltere

102