Page 161 - DESEN 10

5. ÜNİTE MODELDEN DESEN ÇİZİMLERİ

OKUMA PARÇASI

HALİL PAŞA (1857-1939)

Harp Okulunun kurucularından Ferit Selim Paşa’nın oğlu olan Halil Paşa, 1869’da Mühendis Mek-
tebine girdi. 1873’te mezun oldu. Teğmen olarak Sultan Abdülaziz’in yaverliğini yaptı. Sarayda
onun için hazırlanan bir atölyede çalışmalarına başladı.

1875’te Şeker Ahmed Paşa ile bir sergiye katıldı. 1880’de Paris’e gitti. Jean Leon-Gérôme (Jin
lion Jerom) ve Gustave-Claude-Étienne Courtois (Güstav Kılad-Etiyen Kortua) atölyelerinde ça-
lıştı. 1888’de Paris Sergisi’ne kabul edilen eseriyle madalya aldı.

Kuleli Askeri Okulu, Askerî Tıp Akademisinde öğretmenlik yaptı. 1900’de Paris’te düzenlenen
bir sergide “Madame X’nin Portresi” adlı eseriyle bronz, 1906’da Viyana’da düzenlenen sergide
altın madalya aldı.

1905’te genel müze müdür yardımcılığı görevi sırasında 1906’da tuğgeneral rütbesiyle Harp
Okuluna resim öğretmeni olarak atandı. 1908’de emekliye ayrıldı.

1917-1918’de Sanayi-i Nefise Mektebine müdür olan Halil Paşa, Osmanlı Ressamlar Cemiyetinin
kurucuları arasındadır. Halil Paşa’nın öğrencileri arasında ilk kadın ressamlardan Müfide Kadri de
vardır. Onun müdürlüğü sırasında Paris’ten dönen Osmanlı sanatçılarının bazıları Sanayi-i Nefise
Mekteb-i Âlisi kadrolarına girerek “Türk Resminde İzlenimcilik” akımını başlattılar.

Mısır Hidivi Abbas Halim Paşa’nın daveti üzerine Mısır’a gitti. Mısır’la ilgili manzaraları resimle-
rinde görmek mümkündür. Halil Paşa; değişen ışık etkilerini, izlenimcilere has fırça ve renk kul-
lanımıyla resimlerine yansıttı. Adnan Turani’ye göre Halil Paşa, “desenle fırça yazısını birleştiren,
primitif manzara geleneğinden uzaklaşarak Barbizon Okulunda görülen doğa sevgisi ile izlenim-
ciliği harmanlayan ilk Osmanlı ressamıdır.”

Okuma parçasında anlatılanları sanatçının Türk ve dünya resim sanatına yaptığı katkıları vatan sevgisi, dürüstlük, sabır,
sorumluluk değerleri açısından değerlendirerek düşüncelerinizi söyleyiniz.

Görsel 5.47: Mısırda Bir Deveci, ?, Halil Görsel 5.48: Kale Manzarası, ?, Halil
Paşa, Ankara Resim ve Heykel Müzesi Paşa, Ankara Resim ve Heykel Müzesi

159