Page 60 - DESEN 11

2. ÜNİTE: RÖPRODÜKSİYON

• İnsan, neden kopyalama ihtiyacı duyar? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Hangi sanatçıların başka sanatçıların eserlerinden röprodüksiyon çalışmaları yaptığını araştırınız.
• Ünlü ressamların çeşitli konularda yaptıkları desen çalışmalarından görsel bir dosya hazırlayınız.

2.1. RÖPRODÜKSİYON ÇALIŞMALARI

Röprodüksiyon; bir sanat yapıtının ya da fotoğrafın aslına uygun olarak ancak tıpkıbasım gibi gerçek
boyutlarına ve malzemesine bağlı kalınmadan çoğaltılmasıyla elde edilen çalışmadır.

Bir eser, el yapımı olarak kısmi ya da tamamen mekanik işlemlerle çok sayıda üretilebilir. Genel olarak
kopya ya da röprodüksiyon aynı anlamda kullanılan kelimelerdir.
Röprodüksiyon çalışması yapmanın amaçlarından biri özgün resmin yayılımını sağlamaktır. Bu çalış-
ma, düşünsel bir etkinlikten ziyade el işçiliği, zanaat ya da teknik gerektiren bir iştir. 15 ve 17. yüzyıl
arasında Avrupa’ da özgün resimler; tahta oyma, metal plakalara kazıma, asit oyma tekniği ve litografi
ile çoğaltılmıştır. Röprodüksiyonların yaygınlaşması Rönesans’tan sonraki üslupların Avrupa’nın her
yerinde hızla yayılmasını sağlamış, ayrıca artan talep karşısında üretimin uzmanlaşmasına ve teknikle-
rin gelişmesine katkıda bulunmuştur. 19. yüzyılda fotoğrafın icadı ile özgün resimlerin yayılımı artmıştır.
İlk fotoğraf makinelerinin basit teknolojisi diğer tekniklerdeki detayları aratsa da 20. yüzyıla girildiğinde
teknolojinin gelişmesiyle röprodüksiyon üretiminde belirleyici bir teknik hâline gelmiştir. Fotoğrafın yanı
sıra litografi baskı tekniğinden yola çıkılarak geliştirilen ofset baskı tekniği ile sanat dergileri, gazete,
afiş, poster gibi sanat eserlerinin üretimi kolaylaşmış ve hızlanmıştır.
Sanatta kopya, kendi başlangıcı kadar eskiye dayanır. Orta Avrupa’da birçok mağarada bulunan hay-
van resimlerinde görülen gerçekçi özellikler taklit yöntemiyle yapılmıştır (Görsel 2.1). İlk insanları, do-
ğayı taklit etmeye yönelten itici gücün bütün insanlarda doğuştan var olan taklit içgüdüsü olduğu iddia
edilmiştir. Bu düşünceye göre her insan taklit içgüdüsüyle doğar ve öğrenmelerini bu yolla gerçekleştirir.
Doğal olarak bu içgüdünün insanı doğa taklitçiliğine yönlendirmiş olduğu düşünülmektedir.

Görsel 2.1: Paleolitik Dönem duvar resmi, MÖ 30.000, Chauvet (Şove) Mağarası, Fransa
58