Page 104 - DESEN 12

DESENDE ULUSAL ÜSLUP ÖZELLİKLERİ VE ÜLKE ÜSLUPLARI
Aynı zamanda yaşayan sanatçıların görüş tarzları birbirine ne kadar benzerse benzesin bunlar da kendi
aralarında birtakım ayrılıklar gösterir. Zaman üsluplarının yanında ülke, ulus ve sanat okullarının üslupları
da yer alır. Leonardo da Vinci ve Albrecht Dürer (Albireht Dürâ), Rönesans Dönemi ustalarıdır. Her ikisi de
dünyaya Rönesans gözü ve görüşü ile bakmışlardır. Bir önceki kuşağın resimleri ile bunların eserleri karşı-
laştırılınca insan gözünün kısa bir süre içinde biçimleri kavramada yepyeni bir anlam kazandığı söylenebilir.
Leonardo da Vinci ve Albrecht Dürer, Rönesans Dönemi ustalarıdır. Her ikisi de dünyaya Rönesans gözü ve
görüşü ile bak mışlardır. İki ressamın eserleri kendi başlarına ele alınırsa bunların arasında birtakım ayrılık-
lar olduğunu görülür. Her iki resimde bir yaşlı insan yüzü vardır. Fakat bu yaşlı yüzde iki ustanın aradıkları
ve buldukları şeyler birbirinden ayrılır. Leonardo kendi portresi olduğu hâlde daha çok her yaş lı insanda
görülen genel niteliklere önem vermiştir (Görsel 2.56). Sanatçı, yüzü tipleştirip özünü belirtmiştir. Alın bu-
ruşukluklarının, gözlerin, saç ve sakalın işlenişi hep bu yönde ilerlemiştir. Bireysel ve geçici özelliklerin
törpülenmesine gidilmiş, biçimin elden geldiği kadar bu özelliklerden sıyrılması sağlanmıştır.
Dürer’in resmini yaptığı yaşlı insanın yüzünün nere sine bakılsa hep bir kere için söz konusu olan, insandan
insana değişen özellikler göze çarpıyor. Leonar do’nun portresinde biçim kendine yetiyor, üzerinde fazla
düşünmeye zorlamayan güzel bir yaşlı insan yüzü görülüyor. Dürer’e göre insan yüzü ruhun aynasıdır.
Yaptığı bir resimde her çizgi, gerçekten yaşanmış bir hayatın izlerini taşıyor (Görsel 2.57). Böylece burada
güzellik duygusuna dayanan bir İtalyan biçimciliğine karşılık ger çeklik ve doğruluk kaygısına dayanan bir
Alman anlatımcılığından söz edilebilir. Dürer ise insanı, yüzüne yansıyan karakteriyle tanıtmaya çalışıyor.
Bu yönteme daha çok karakter ressamlığı denir.
Kaynak: Avrupa Resminde Gerçek Duygusu, S. Eyüboğlu. M. Ş. İspiroğlu, s.19-20, Hayalperest Yayınevi, 2013, İstanbul

Görsel 2.56: Otoportre, 1512, Leonardo da Vinci, Görsel 2.57: Yaşlı bir adam çalışması, 1521, Albrecht Dürer,
Royal Akademi, İngiltere Albertina, Grafik koleksiyonu, Viyana

102