Page 353 - GRAFİK TASARIM 11

5.4. Çukur Baskı Tekniği

“Kazıma ve aşındırma” anlamlarına gelen bu teknik, metal
plakalar üzerine baskı yapmayı tanımlar (Görsel 5.75,
Görsel 5.76). Kazınmış sanat yapıtlarının ilk örneklerine
Paleotik Çağ’da rastlanmaktadır. Taşlar, kemik yapıları ve
metaller üzerine yapılmış kazımalar, çukur baskı yönteminin
öncülerindendir. Başta mühür yapımı ve nesneleri işaretlemek
amaçlarıyla kullanılan bu teknik, sonraki süreçte girift oyulmuş
tasarımlarda ve ev eşyalarında kullanılmıştır. Bilinen ilk sanatçı
oymaları, XV. yüzyılın ortalarında karşımıza çıkmaktadır. Çukur
baskı tekniği, bir yöntem olarak XVI. yüzyılda ortaya çıkmıştır
ancak oyma işleminin en karakteristik çizgisini oluşturan Görsel 5.75. Bahar yağmuru, çukur
bakırın kullanılması ve kimya alanındaki gelişmeler sayesinde, baskı, Seiko Tachibana, 45.7x 40.6 cm
bu baskı tekniğindeki gerçek ilerleme XVII. yüzyılda söz konusu
olmuştur (Görsel 5.77).

Görsel 5.76. Bay Ararat, çukur baskı,
Akiko Taniguchi, 12x 10.1 Cm

Görsel 5.77. Kadınların İlerleyişi, çukur baskı, William Hogarth,
42,9x 58.4 cm, Londra, 1732
5.4.1. Gravür Baskı Tekniği Uygulaması

Gravür sanatı, diğer ismiyle “kazıma resim sanatı” olarak
nitelendirilir. Metal malzemeler üzerine işlenen desenler, baskı
yoluyla kâğıtta ortaya çıkmaktadır (Görsel 5.78). Oyulacak
sert yüzeye çizgiler oyularak, desenler çizilerek, kazıma/oyma
işlemleri yapılarak gravür sanatı elde edilir. Çinko, bakır, çelik ve
pirinç gibi metal plakların kullanılabildiği bu baskıda, metalin
işlenme yöntemlerine göre farklı teknikler uygulanmaktadır.
Bunlardan ilki “asitle kalıp hazırlama” tekniğidir. Kalıp, asitte
bekletildikten sonra materyalin kalıbı alınır. Aside batırma
işlemi, oyuk alanların belirginleşmesi için yapılmaktadır. Görsel 5.78. Anne, çukur baskı,
Gravür sanatının en önemli özelliği çoğaltılabilir olmasıdır. Juli Haas, 45x 34.9 Cm, 2005

351