Page 89 - İMGESEL RESİM 11

BEN KİMİM?

FEYHAMAN DURAN (1886-1970)

İbrahim Muslühiddin Feyhaman, 17 Eylül 1886 tarihinde İstanbul Kadıköy’de doğmuştur. Erken yaşta
anne ve babasını kaybeden sanatçı, dedesi Duran Çavuş’un himayesinde Mekteb-i Sultanide (Galatasaray
Lisesinde) eğitim görmeye başlamıştır. Okul yıllarında kara kalem portreler çizmiş, yağlı boya resim ve hat
sanatı ile ilgilenmiştir.
Sanatçının serüveni, 1910’da Abbas Halim Paşa’nın kızının resmini çizerek başlar. Kızının resmini çok
beğenen Paşa, bu konuda eğitim alması için onu Paris’e gönderir. Sanatçı, portre ustası olan hocası Jean
Paul Laurens’in (Jan Pol Lorns) etkisiyle portreye ilgi duyar. Paris’te yaşadığı sürede müze ve galerileri ge-
zerek usta sanatçıların eserlerini inceler.
Sanatçı, 1914’te Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Paris’te bulunan diğer Türk ressamlar ile yurda
döner. İbrahim Çallı, Namık İsmail, Nazmi Ziya Güran, H. Avni Lifij, Mehmet Ruhi Arel, Sami Yetik, Ali Sami
Boyar gibi o dönemde yurda dönen bu ressamlar “1914 Kuşağı” olarak isimlendirilmiştir. Bu kuşağın önemli
temsilcilerinden biri olan Feyhaman Duran, Osmanlıdan Cumhuriyet Dönemi’ne geçişte Doğu ile Batı’yı har-
manlayan sanatçı kimliği ile öne çıkmıştır. Aynı yıllarda sanatçının Sanayi-i Nefise Mektebinde emekliliğine
kadar devam edecek eğitmenlik süreci de başlamıştır.
Sanatçının portre, natürmort, manzara ve hat sanatında çalışmaları olmuştur. Sıcak renklere tutkuyla
bağlı olan sanatçının “Renk bence şeker gibi tatlı bir şey, gözden gelen şeker.” sözleri de bu anlayışı yansıt-
maktadır. Tablolarındaki özgür fırça darbeleri, ışığın doğru tasviri ve sıcak renkler göze çarpan ilk detaylardır.
Çağdaş Türk resminin gelişiminde önemli bir rol oynayan Feyhaman Duran, özellikle portre türünde çok de-
ğerli eserler vermiştir (Görsel 2.68). Cumhuriyet Dönemi’ndeki önemli isimlerin portrelerini çizen sanatçının
bu türdeki en güzel çalışmaları Mustafa Kemal Atatürk portreleridir (Görsel 2.69).

Görsel 2.68: Feyhaman Duran, Kamil Akdik portresi, tuval üzerine Görsel 2.69: Feyhaman Duran, Atatürk portresi, 1938, tuval
yağlı boya üzeri yağlı boya, Anadolu Üniversitesi Koleksiyonu

87