Page 24 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 10

1. ÜNİTE

1.2. Gürlük (Nüans) Terimleri

1.2.1. Gürlük (Nüans) Terimlerinin Kullanımı

Müzik eserlerine ifade zenginliği kazandıran nüanslar, anlatılmak istenen duyguyu esere yansıtmanın önemli unsur-
larından biridir. Dilimize Fransızcadan geçen nüans kelimesi, “ince ayrım” anlamına gelir ve müzik terimi olarak eserlerin
1.2.2.4E
ses şiddetindeki değişiklik ve farklılıkları ifade eder. Ses şiddetinin seviyesini belirtmek için kullanılan işaretler, nüans
Herman Heberlein
değişiminin istendiği yerde portenin altına yazılır (Görsel 1.5).
1.2.2.3 Josef Werner
Andantino ≥ 4 ≤ 1 Andante œ
1
4
3
.
. œ
œ ˙ #
? # 3 0 œ ˙ œ ˙ œ ˙ œ œ œ œ ? c ≥ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ 3 ˙ œ œ œ
œ
œ
4 ˙ œ œ
F
p
? # 3 ≥ ? #
.
c
4 Œ œ œ œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙ ˙ ˙ œ œ œ Œ w
.
w
p œ œ
Görsel 1.5: Nüans terimlerinin porte içinde kullanımı ≥
1
8 œ œ œ 3
1
? # ˙ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ ˙ 6 Œ œ œ œ œ œ
BİLGİ NOTU ? # œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ Œ œ ≥ œ œ œn 2 ˙ œ œ
? # œ œ# œ p
œ œ œ œ
œ
œ
œ œ œ œ œ œ
œ Nüans kelimesinin Türkçedeki karşılığı “ayırtı”dır. Ayırtı, aynı cinsten olan şeyler arasındaki ince fark olarak ta-
œ œ œ
œ
œ
œ #
? #
nımlanır. Müzik alanında ise dinamik farklılıkları yani ses şiddetindeki değişimleri ifade eder. œ œ œ
œ
˙ #
˙ ˙ ˙ œ œ œ ˙ œ œ œ
≥
15 œ œ œ 4 4 3 ≤ 4 œ œ œ
3
? # œ œ 1 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ
Eserlerin ses şiddetlerindeki değişiklikleri göstermede ve anlatılmak istenen duyguların ifadesinde kullanılan çok sayı-
œ
da nüans terimi ve işareti bulunur. Bu terimlerden en sık kullanılanları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir (Tablo 1.3). œ œ
11
œ
3
˙
? # œ # œ œ œ # ? # œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ 3 œ œ œ œ œ œ œ
.
˙
Tablo 1.3: Hız Değişikliği Gösteren Bazı Terimler . ˙ . ˙ œ
cresc. f
NÜANS TERİMİ SİMGESİ OKUNUŞU ANLAMI
20 3 ? # ˙ œ 1œ œ . œ œ œ ˙ ˙ œ œ w
œ œ
œ œ œ œ œ œ
Çok hafif
? # œ . œ œ œ œ pp . œ œ œ œ Piyanissimo œ œ œ œ ˙
Pianissimo Œ Œ
Piano ≥ F p œ 4 4 4 Hafif
1
œ # œ
œ 2 ˙ # œ ˙ Piyano œ œ œ œ œ 0 . 3
Orta hafif
Mezzopiano
? # . œ œ œ mp Metzopiyano . œ œ œ œ
16 ≥ œ œ
œ œ
œ œ œ œ
? # œ
Mezzoforte F mf Metzoforte œ œ œ Orta kuvvetli œ œ ˙ œ œ
œ œ
Forte > f> Forte F Kuvvetli
25 . ˙ > . ˙ . œ ≥
? # œ œ œ ˙ œ ˙ œ ˙ œ
.
Fortissimo ff Fortissimo ˙ Çok kuvvetli ˙ œ œ œ œ# n œ œ
? #
a tempo w ˙ ˙
˙
Z
Forzando Z Z Forzando p Gür ve güçlü
fz
rit.
? # ‰ ‰ œ œ œ œ œ ‰ œ# œ œ œ ‰ 2 Œ
Crescendo (cress.) œ Kreşendo œ n œ œ œ œ œ Ses gürlüğü gittikçe artan
œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
Decrescendo (decress.) Dekreşendo Ses gürlüğü gittikçe azalan
21 œ œ œ œ > ˙ >
? # œ œ œ œ ˙ ˙ œ
31 œ ˙ . œ œ œ œ ≥ Œ
œ
? # ˙ BİLGİ NOTU œ ˙ œ . œ œ œ œ . œ
f œ Œ
cresc. f > ˙ ˙
? #
œ
Eserlerde verilen nüansları çelloda etkili kullanabilmek için sağ el ve kolun yaya uyguladığı ağırlık, basınç ve yay Œ
œ
≥
œ
œ
œ
? # œ . œ œ œ œ œ
œ Œ
Œ
Œ
œ
œ
hızına çok dikkat etmek gerekir. Yayın topuk kısmı uç kısmına oranla daha ağır olduğu için dip ve uç bölgelerde yaya
. œ œ œ
œ
. œ œ œ œ
œ
. œ œ œ
œ
œ
œ
œ
uygulanacak baskı ve yay hızı doğru ayarlanmalıdır. Yay hızına göre ses şiddetinin artacağı veya azalacağı unutul-
©
mamalı, istenen nüans işaretine göre yay hızı artırılmalı veya azaltılmalıdır.
Antonio Vivaldi’nin “Dört Mevsim Konçertosu” adlı eserinin “Spring” bölümünü dinleyiniz. Eseri dinler-
DİNLEME ken fark ettiğiniz nüansları öğretmeniniz ve arkadaşlarınızla değerlendiriniz.
22 ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 10