Page 32 - ÇALGI EĞİTİMİ UT 10

1. ÜNİTE UTTA SES ÜRETİMİ-II

OKUMA PARÇASI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

adıyle yeniden kurdu. 1914'te bu Mehter-hâne’de her sazın takım-
MIZIKAY-î kuruluş tamamlandı. Birinci Dün- daki sayısı eşit olurdu. Bu sayıya
göre takım,”altı kat, yedi kal, do-
ya Har bi'nde Başkumandan Vekili
HUMAYUN ve harbiye nâzırı Dâmâd Enver kuz kal mehter” diye anılırdı. Dokuz
kat mehter, padişaha mahsustu.
Paşa'nın emriyle teşkilat orduya
tâmim edildi. İstiklal Harbi'nde de Padişahı temsilen sadrazamın,
mehter-hane hizmet gördü. Fakat vezirlerin, bey lerbeyilerin de
cumhuriyetle beraber gene orta- mehterleri vardı. Başlıca Osman-
dan kalktı. Ancak 1952'de bugün- lı kalele rinde mehter-hane’nin
ki mehter-hâne kuruldu. Musiki nöbet vurması, milli gelenekti.
san'atı ve sanâkatkarı bakımından İs tanbul’daki bazen 300 san’at-
son derece ihmal edilmesine rağ- kârın bulunduğu Mehter hâne-i
Osmanlı Devletinin askerî mı- men, 1952'den bu yana Türkiye'de- Hümâyûn (veya: Hâkaanî), harbde
zıkası, bu mızıka takımı ve teş- ki pek çok mehter takımı, millete, orduya katılır, muharebe meydan-
kilâtı. Padişaha mahsûs olanına en samimi milli duygular vermek- larında askeri musiki çalar, yeri
“mehter-hâne-i hümayûn” denir. te, çok sevilmekte, yabancılar ta- göğü inletir, Türk askerine büyük
Osmanlı imparatorluğunda meh- rafından da içte ve dışta en büyük şevk ve heyecan, düşmana, kor-
ter-hâne, Yeniçeri Ocağı’nın bir takdirleri toplamaktadır. Bu tak- ku verirdi. Padişah mehterlerinin
parçası sayıldı. San’atkârlar tabi- dir esasen yeni de değildir. Pek sazları göğüslerine altın zencir-
atıyle askerdiler. Onun içindir ki çok asra giden bir mazisi vardır. lerle asılırdı. Kûsları, filler taşırdı.
II. Sultan Mahmud (1808-1839). 15 Osmanlı askerî musikisi, çok za- Bu gibi gösterişler, imparator-
Haziran 1826’da Yeniçerilik ve di- manlar daimî denecek suretle luğun, bir cihan devleti olmanın
ğer Kapıkulu Ocakları ile beraber Al manya ile harb halinde bulu- icab ettirdiği debdebe ve gerçek
mehter-hâneyi de, eski düzenin nulduğu için. Almanlar vasıtasıyle saltanat alâmetleri sayılırdı.
Bir parçası sayarak ilga etti. Ye- Avrupa'ya tesir etmiştir. Uslûbu Kaynakça:
rine Batılı mânâda askerî mızıkayı birçok bestekar (mesela Mozart)
kurdu. tarafından taklid edilmiye çalışıl- Öztuna, 131a; tafsîlât ve bibliyograf-
19ll'de Ahmed Muhtar Paşa, mü- mıştır. (Alm. Janiıscharenmusik, ya için bk.Haydar Sanal, Mehter Mu-
sikisi, lstanbul, 19 TMA, II. 23a-b; TA.
esseseyi "Mehter-hâne-i Hâkaanî Fr. musique des janissaires).
XXIlI, 432a-b.

30