Page 31 - ÇALGI EĞİTİMİ UT | 10

1. ÜNİTE UTTA SES ÜRETİMİ-II

OKUMA PARÇASI

adıyle yeniden kurdu. 1914'te bu Mehter-hâne’de her sazın takım-
MIZIKAY-î kuruluş tamamlandı. Birinci Dün- daki sayısı eşit olurdu. Bu sayıya
göre takım,”altı kat, yedi kal, do-
ya Har bi'nde Başkumandan Vekili
HUMAYUN ve harbiye nâzırı Dâmâd Enver kuz kal mehter” diye anılırdı. Dokuz
kat mehter, padişaha mahsus-
Paşa'nın emriyle teşkilat orduya
tâmim edildi. İstiklal Harbi'nde de tu. Padişahı temsilen sadraza-
mehter-hane hizmet gördü. Fakat mın, vezirlerin, bey lerbeyilerin de
cumhuriyetle beraber gene orta- mehterleri vardı. Başlıca Osman-
dan kalktı. Ancak 1952'de bugün- lı kalele rinde mehter-hane’nin
ki mehter-hâne kuruldu. Musiki nöbet vurması, milli gelenekti.
san'atı ve sanâkatkarı bakımın- İs tanbul’daki bazen 300 san’at-
dan son derece ihmal edilmesine kârın bulunduğu Mehter hâne-i
Osmanlı Devletinin askerî mı- rağmen, 1952'den bu yana Tür- Hümâyûn (veya: Hâkaanî), harbde
zıkası, bu mızıka takımı ve teş- kiye'deki pek çok mehter takımı, orduya katılır, muharebe meydan-
kilâtı. Padişaha mahsûs olanına millete, en samimi milli duygular larında askeri musiki çalar, yeri
“mehter-hâne-i hümayûn” denir. vermekte, çok sevilmekte, yaban- göğü inletir, Türk askerine büyük
Osmanlı imparatorluğunda meh- cılar tarafından da içte ve dışta en şevk ve heyecan, düşmana, kor-
ter-hâne, Yeniçeri Ocağı’nın bir büyük takdirleri toplamaktadır. ku verirdi. Padişah mehterlerinin
parçası sayıldı. San’atkârlar tabi- Bu takdir esasen yeni de değildir. sazları göğüslerine altın zencir-
atıyle askerdiler. Onun içindir ki Pek çok asra giden bir mazisi var- lerle asılırdı. Kûsları, filler taşırdı.
II. Sultan Mahmud (1808-1839). 15 dır. Osmanlı askerî musikisi, çok Bu gibi gösterişler, imparator-
Haziran 1826’da Yeniçerilik ve di- zamanlar daimî denecek suretle luğun, bir cihan devleti olmanın
ğer Kapıkulu Ocakları ile beraber Al manya ile harb halinde bulunul- icab ettirdiği debdebe ve gerçek
mehter-hâneyi de, eski düzenin duğu için. Almanlar vasıtasıyle saltanat alâmetleri sayılırdı.
Bir parçası sayarak ilga etti. Yeri- Avrupa'ya tesir etmiştir. Uslûbu Kaynakça:
ne Batılı mânâda askerî mızıkayı birçok bestekar (mesela Mozart)
kurdu. tarafından taklid edilmiye çalışıl- Öztuna, 131a; tafsîlât ve bibliyograf-
ya için bk.Haydar Sanal, Mehter Mu-
19ll'de Ahmed Muhtar Paşa, mü- mıştır. (Alm. Janiıscharenmusik, sikisi, lstanbul, 19 TMA, II. 23a-b; TA.
esseseyi "Mehter-hâne-i Hâkaanî Fr. musique des janissaires). XXIlI, 432a-b.

30