Page 116 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA | 10

toplulukları oluşturulmuştur. Konsort (consort) adı verilen bu topluluklar, tek çalgı ailesinden, vi-
yol (viola bastarda, lyra viol, viola d’amore, viola da braccio, viola da gamba, viola pompora) ya da
blok flütten oluşabildiği gibi üfleme ve yaylı çalgıların birleşiminden de oluşabilmekteydi.
Viyol, çeşitli boyutlarda yapılan bir tür Rönesans çalgısıdır. Yaylı bir çalgı olan viyol, Rönesans’tan
sonra gelişmiş ve sonraki yüzyıllarda yerini günümüzdeki keman ailesine bırakmıştır.
Barok Dönemin Müziksel Özellikleri
Barok dönemin ideal sesi, temel bir bas ve süslü bir tiz sesin yalın bir armoni aracılığıyla bir-
leştirilmesinden doğar. Bir ses ya da çalgı için yazılmış melodiye, bir bas çalgının armonik uyum
sağlamaya çalıştığı basso continuo (basso kontino­sürekli bas) uygulaması, bu dönemin en belirgin
özelliğini oluşturur. Barok dönemde çalgı müziği kendine özgü biçimlere kavuşur. Armoni ögesinde
katedilen aşama kadar kadans (durgu) ve ritm ögelerinde de gelişme görülür. Ses gürlüğündeki
hareketleri gösteren işaretler ilk kez bu dönemde ortaya çıkar. Farklı bestecilerin aynı çalgıları kul-
lanmaya başladığı orkestra yapısı da bu dönemde gelişmeye başlar. Çalgıların birçoğu orkestra
içinde günümüzde bilinen yerini yine bu dönemde alır. Günümüzde kullanılan viyolanın atası kabul
edilen viyoller de Barok dönemde kullanılmıştır.
4.1.2. Rönesans ve Barok Dönemlerinin Stil Özellikleri
4.1.2. Rönesans ve Barok Dönemlerinin Stil Özellikleri
Batı müziği, kökeni 1400’lü yıllara kadar uzanan ve günümüze dek popülerliğini korumuş bir mü-
zik türüdür. Pek çok besteci ve yorumcu eserleriyle Batı müziğine katkıda bulunmuş, yüzyıllar içinde
birbirinden farklı çalım stillerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Rönesans müziği döneminde çalgı müziğinden çok vokal müziğin ön planda olduğu görülür. Bu
dönemde, her melodinin ritmik bağımsızlığının yanı sıra sakin bir ritmik akışı vardır. Çalınan ezgiler
genellikle aynı çizgide devam eder.
Barok dönemde çalgı müziğinin ön plana çıkması ve özellikle bestecilerin yaylı çalgılarda yazdığı
eserler, keman ailesinde farklı özelliklere sahip yeni çalma tekniklerini ortaya çıkarmıştır. Örneğin
detaşe, legato, staccato ve martele gibi yay tekniklerinin kullanımı farklı yay stillerinin oluşmasını
sağlamıştır.
Barok dönem müziğini anlatmak için seçilebilecek en doğru sözcük karşıtlıktır. Karşıtlık, bu dö-
nem müziğinde farklı şekillerde karşımıza çıkabilir. Nüans (forte­piano) ­ses gürlüğündeki hareket-
leri belli bir şekilde gösteren işaretler­ ilk kez bu dönemde ortaya çıkmıştır. Eser seslendirirken bir
melodiden başka bir melodiye geçiş ve birden fazla temanın aynı eserde olması da bu döneme
özgü yeniliklerdendir.
4.1.3. Rönesans ve Barok Dönemlerinden Örnek Eserler
4.1.3. Rönesans ve Barok Dönemlerinden Örnek Eserler
Rönesans ve Barok dönemlerine ait eserler seslendirilmeden önce bu dönemlerin müziksel özel-
likleri bilinmelidir. Her dönemin kendine özgü çalma stillerinin olduğu unutulmamalıdır. Çalışmalara
başlamadan önce eserlerde geçen sağ ve sol el teknikleri belirlenmeli ve çalışılmalıdır.

Araştır-Öğrenaştır-Öğren
Ar
• Rönesans ve Barok dönemleri bestecilerinin hayat hikâyeleri hakkında araştırma yapınız.
Elde ettiğiniz bilgi ve görselleri sınıf panosunda sergileyiniz.
• Rönesans ve Barok dönemleri bestecilerinin eserlerinden örnekleri sınıf ortamında dinletiniz.
• Rönesans ve Barok dönemleri müzikleri arasındaki farklılıklar üzerine sınıf ortamında fikir alış-
verişinde bulununuz.
• Antonio Vivaldi’nin Dört Mevsim adlı eserini genel ağda dinleyerek sizde bıraktığı etkiyi sınıf
arkadaşlarınızla paylaşınız.

Viyola Müziğinde Dönemler I 115