Page 27 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA | 10

1.2. Viyola Çalmada Hız Terimleri iyola Çalmada Hız Terimleri
1.2. V
Hız terimleri, çalınacak eserin karakterini doğru yansıtabilmek için oldukça önemlidir. Etüt ve eser
çalışmalarına başlamadan önce nota üzerinde verilen hız terimlerine dikkat edilmeli, hız terimlerinin
anlamları ve metronom hız aralıkları bilinmelidir.
1.2.1. Müzikte Hız Basamakları
1.2.1. Müzikte Hız Basamakları
Hız basamakları ya da hız terimleri, bir müzik yapıtının hangi hızda çalınacağını belirtir ve genel-
likle İtalyanca terimlerle ifade edilir.

Hız, müziğin önemli ögelerinden biridir. Bir müzik yapıtının beklenen etkiyi oluşturabilmesi, diğer
etkenlerin yanı sıra yapıtın anlamına uygun hızda seslendirilmesine de bağlıdır. Hız, aynı zamanda
yapıtın karakterini etkiler. Uygun hızda seslendirilmeyen yapıtlar, anlamlarından çok şey yitirebilir.
Örneğin bir ninninin yavaş yerine hızlı seslendirilmesi yapıtın etkisini anlamsız hâle getirebilir. Bir
müzik yapıtını çalışırken dikkat edilmesi gereken diğer bir önemli husus da ilk kez çalışılacak bir par-
çayı, orijinal temposunda çalmadan önce daha ağır bir tempoda çalışmaktır. Müzik yapıtı önce ağır
tempoda pek çok kez çalınmalı, teknik beceriler kazanıldıktan sonra eserde istenilen hızda çalın-
malıdır. Parça hızlarının ve hız basamaklarının daha iyi anlaşılabilmesi için çalışmalarda metronom
kullanılması oldukça önemlidir.
Tablo 1’de bazı hız terimleri ve anlamları verilmiştir. Bu terimleri ve anlamlarını dikkatlice incele-
yiniz.
Tablo 1: Hız Terimleri ve Anlamları

Hız Terimleri ve Anlamları
Hız terimi olarak “çok ağır” anlamında kullanılır. Metronomda, dakikada 40’dan
Largo 60’a kadar olan birim vuruşlarıdır.

Hız terimi olarak parçanın “çok yavaşa yakın” çalınacağını belirtir. Metronomda,
Adagio dakikada 60’dan 76’ya kadar olan birim vuruşlarıdır.

Ağırca, ağıra yakın anlamına gelmektedir. Metronomda, dakikada 76’dan 108’e
Andante kadar olan birim vuruşlarıdır.

Eserin orta hızda çalınacağını belirtir. Metronomda, dakikada 108’den 120’ye ka-
Moderato dar olan birim vuruşlarıdır.

Neşeli anlamına gelmektedir. Parçanın “hızlı” çalınacağını gösterir. Metronomda,
Allegro dakikada 120’den 168’e kadar olan birim vuruşlarıdır.

Çabuk, hızlı anlamına gelmektedir. Metronom hızı, dakikada 168’den 192’ye ka-
Presto dar olan birim vuruşlarıdır.

Bir müzik yapıtı, her zaman başladığı hızda devam etmez. Bazen yavaşlayabilir bazen hızlanabilir.
Hız değişikliğini göstermek amacıyla kullanılan terimlerden birkaçı Tablo 2’de verilmiştir.

Tablo 2: Hız Değişiklikleri Terimleri
Hız Değişiklikleri Terimleri

Ritardando (ritard., rit.) Çalma hızını yavaşlatarak, geciktirerek.

Rallentando (rall.) Çalma hızını aşamalı bir şekilde yavaşlatarak.

Accelerando (accel.) Temponun aşamalı bir şekilde hızlandırılması.
A tempo Accelerando, ritardando veya duraklardan sonra ilk tempoya dönülmesi.

26 1. ÜNİTE