Page 73 - ÇALGI TOPLULUKLARI THM 11

72 ÇALGI TOPLULUKLARI TÜRK HALK MÜZİĞİ (THM)
Temel Müzik Kültürü

HARMANDALI ZEYBEĞİ
3
12 œ # œ œ œ œ n œ œ œ œ œ œ
. œ œ œ
& b œ œ œ # œ œ œ œ œ œ œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
.
œ œ œ œ
.
œ œ œ œ œ œ
12
œ # œ œ œ œ n œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ
. œ œ œ
& b œ # œ œ œ œ œ œ œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ
.
œ œ œ œ
.
œ œ œ œ œ œ

ZEYBEKLİK GELENEĞİ

Zeybekler hak ve adalet duygusu gelişmiş, haksızlıklara karşı çıkan, halktan ve adaletten
yana olan, halkın ve köylünün desteğini arkasına alan kişilerdir. Zeybeklik geleneği, 17. yüzyılda
başlayıp 19. yüzyılda doruğa ulaşmıştır. Ezilenin yanında, hainlerin ve halka eziyet edenlerin
karşısında bir başkaldırı ifadesidir zeybeklik.
Vatan savunmasında zeybeklerin etkili rol oynamaları, onlara olan sevginin ve saygının art-
masını sağlamıştır. Yörük Ali Efe, Gökçen Efe, Demirci Mehmet Efe, Poslu Mestan Efe, Daniş-
mentli İsmail Efe gibi birçok ünlü efe ve zeybek; Ege’de Kuvayi Milliye’nin ve Kurtuluş Şavaşı’nın
aktif gücünü oluşturmuştur. Kuvayi Milliye’nin ilk fitilini ateşleyen Yörük Ali Efe, bir karakol bas-
kını yaparak Yunanlılara ağır kayıplar verdirmiştir.
Cumhuriyet’in ilanından sonra zeybekler meydanlarda özgürce dans etmişler, duygularını
danslarıyla dile getirmişlerdir. Zeybekler Atatürk’ün de fazlasıyla ilgisini çekmiş ve Atatürk de
fırsat bulduğu her yerde zeybek oynamıştır. Kendisine Sarı Zeybek denmesi tesadüf değildir.
Zeybeklik grubunda, grubun liderine efe denir. Grubun diğer elemanları olan, efenin em-
rindeki zeybeklere ise kızanlar adı verilir. Yaşadıkları dönemlerde halk tarafından destekle-
nen zeybekler Millî Mücadele yıllarında kurdukları taburlarla düşman kuvvetlerine ağır kayıplar
verdirerek düşmanı yıldırmışlardır. Ege’de kahramanlık, yiğitlik, doğruluk, dürüstlük, mertlik
gibi kavramlarla özdeşleşen zeybekler Ege’nin müzik ve dans kültürünün oluşmasında etkili ol-
muştur. Cumhuriyet’in kurulmasıyla birlikte misyonunu tamamlayan zeybeklik kurumu ortadan
kalkmış fakat onun yüzyıllardır süregelen birikmiş kültürünü yansıtan zeybek dansları varlığını
sürdürmüştür.
(Komisyon tarafından bu kitap için düzenlenmiştir.)