Page 47 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO | 11

2. ÜNİTE

2.2. Karma Yay Teknikleri

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Georg Goltermann’ın (Georg Golterman) “Çello Konçertosu” adlı eserinin “Op.65 No.4 Rondo” bölümünü kulla-
nılan farklı yay tekniklerine dikkat ederek dinleyiniz.

Çelloda eser seslendirilirken sağ elin yay tutuşundan yayın teller üzerindeki konumuna, tekniklerin kullanımından
üreti len seslerin kalitesine kadar birçok faktör icracının yorumunu doğrudan etkiler. Çelloda nitelikli bir yorum yapabil-
mek ise öncelikle sağ el tekniklerinin tam olarak kavranmasıyla mümkün olur. Bu nedenle enstrüman kullanımında sağ el
tekniklerinin doğru uygulanması ve yayın doğru kullanılması büyük önem taşır.

2.2.1. Yay Tekniklerinin Karma Kullanımı
Her yay tekniği kendine has bir karaktere sahipti r. Bu karakter, tekniğin uygulama özellikleri doğrultusunda şekillenir.
Bir eserin bestecinin istediği şekilde seslendirilebilmesi, yay tekniklerinin özelliklerine ve uygulama esaslarına hâkim
olunmasına bağlıdır. Dolayısıyla en iyi yay performansını elde edebilmek için sağ el tekniklerine yeteri kadar vakit ay-
rılmalı, sabır ve iti nayla düzenli çalışılmalıdır. Eserin başlangıcından biti şine kadar tek bir yay tekniği kullanılabildiği gibi
birden çok karma yay tekniğinin bir arada kullanılabileceği de unutulmamalıdır.

Çello çalmada kullanılan yay tekniklerinin genel özellikleri aşağıdaki tabloda karşılaştı rmalı olarak verilmişti r (Tablo 2.1).

Tablo 2.1: Yay Tekn�kler�n�n Genel Özell�kler�n�n Karşılaştırması

TEKNİĞİN ADI ÇALIM ŞEKLİ KULLANIM ŞEKLİ İŞARETİ

Çekme-itme hareketi
Ayrı yönde ve ayrı yayda
Detaşe kesinti siz şekilde çekerek esnasında notalar arasında
boşluk bırakılmadan kesin-
ve iterek
ti siz seslendirilir.

Ayrı yönde ve ayrı yayda Tek bir yay hareketi ile
Legato kesinti siz şekilde çekerek nota sürekliliği bozulma-
ve iterek dan boşluksuz seslendirilir.

Çekme-itme hareketi
Ayrı yönde vurgulu, keskin
Martele ve notalar arası duraksama esnasında notalar arasın-
da duraksama yapılarak
yaparak
seslendirilir.

Keskin şekilde kısa, kesik Yayın tel ile teması kesil-
Staccato ve nota sürelerini kısalta- meden, yay aynı basınçta
rak durdurularak seslendirilir.

Yaya baskı uygulamadan Yay ortasına yakın küçük
Soti ye hızlı tempoda sıçratarak ve hareketlerle baskısız ve
zıplatarak hızlı şekilde seslendirilir.

46 ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 11