Page 47 - ÇALGI EĞİTİMİ | TAR 11

2. ŞUR MAKAMI

2.1. Şur Makamını Oluşturan Ses Sistemi, Makamla İlgili Temrin

Çalışmaları Mugam (Açış) ve Örnek Çalışmalar

Azeri müziğindeki
Tar dersi 9 ve 10. sınıfta ana makamlar ile Türk
Hazırlık öğrenmiş olduğunuz etüt müziği ana makamlarını
Hazırlık Hazırlık
01 ve eserleri tekrarlayarak karşılaştırarak benzer ve
01
performans hazırlığı
farklı yönlerini belirleyiniz.
yapınız. 02 Öğrendiğiniz bilgileri
sınıf ortamında
arkadaşlarınızla
paylaşınız.

ŞUR MAKAMI

Şur, Azeri müziğinin yedi ana makamından biridir. Şur, Farsça kökenli bir kelime olup
müzikteki terim anlamı “âşıklar”dır. Âşık mahnılarının çoğu bu makamdadır. Azeri müziğinde
önemli yere sahip olan bu makamın Anadolu müziğinde bir karşılığı bulunmaz.

Şur Makamı Ses Sırası

Azeri müziğinde şur makamı 1- 1/2- 1 formülü ile kurulmuş üç beraber tetrakordun ka-
vuşuk (zincirli) birleşmesi ile meydana gelmektedir. Orta tetrakordun birinci sesi olan “re” sesi
makamın mayesidir (karar). “Sol” mayeli şur makamı “re” mayeli şur makamının “sol” kararlı icra
edilmesidir. Şur makamı tetrakordların kavuşuk birleşmesiyle tiz taraftan genişler. Bu sebeple
çıkıcı bir makamdır.

Şur makamı ses sırasına göre en çok kullanılan perdeler ve görevleri aşağıdaki gibidir.

Re Karar (maye)
Sol Kararın dörtlüsü

Fa, La ve Do Kararın üst mediantı, kararın beşlisi ve ana ses
La Alt mediant ve alt taşıyıcı ses

Si bemol Kararın beşlisinin üst taşıyıcı sesi

Do ve Mi Sınır sesi (serhad sesi) ve kararın üst taşıyıcı sesi

46