Page 140 - THM KORO (ORTAK -TSM ) 11
P. 140
TERİMLER VE KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
A
ağıt : Genel olarak bir ölünün, bazen de bir kişi ve toplumu derinden etkileyen olayların ardından,
kendine özgü, dize uyak ve biçimlerle söylenen halk edebiyatı ve müziği türü.
artikülasyon : Boğumlama.
B
bar : Doğu Anadolu’da yaygın halk oyunu ve bu oyuna eşlik eden ezgi türü.
barak : Barak Türkmenlerinin geleneksel ses kültürleri içinde yer alan ezgi dağarcığının bütününe
verilen isim. (Barak havalarının müzikal karakteristiği o denli güçlü ve belirgindir ki birçok
topluluğun geleneksel müziğinde iz bırakabilmiştir.)
bend : Halk şiirinin çeşitli türlerinde yer alan deyişlerin ana gövdesi.
bengi : Bir tür zeybek oyununa ve bu oyuna eşlik eden ezgiye verilen isim.
bozlak : Daha çok Orta Anadolu ve çevresinde yaygın olan serbest tartımlı bir ezgi türü.
D
deme : Daha çok aşk,sevda,ayrılık,sevgiliye sitem gibi konularda söylenen türkü.
deyiş : Âşık edebiyatında ve müziğinde çeşitli konuları ele alan şiirlere verilen genel isim. (Daha çok
Alevi-Bektaşi âşıkları arasında yaygındır. Sünni âşıklar arasında da bilinir ve kullanılır.)
didaktik : Öğretme ereğini güden, öğretici yapıt.
divan : 1) Âşık tarzı şiir geleneği içinde aruz vezninin kalıbıyla yazılan şiirlere ve bunların icra edildiği
ezgiye verilen isim. 2) Halk şairlerinin on birli ve on beşli kalıplarla söyledikleri şiir biçimine
ve bunların icra edildiği özel ezgiye verilen isim. 3) Bağlama çeşitlerinin en büyük boyutlu
çalgısı.
düğür : Bulgurun incesine verilen addır.
F
figür : 1) Varlıkların resimde yer alan görüntüsü ya da yontuda biçimi. 2) Dansta zincirleme
hareketlerin her biri.
fonasyon : Özel anatomik yapılar aracığıyla seslerin çıkarılması.
G
güvende : Bursa dolaylarında özgün bir düzenlemeyle bir araya getirilen ezgilerin bütününe verilen isim.
H
halay : Anadolu’nun orta ve doğu kesimlerinde rastlanan sıralı ve dairesel formlu toplu oyun ve bu
oyunlara eşlik eden ezgi.
hora : Sıra ve daire formundaki halk oyunu ve bu oyuna eşlik edilen ezgiye verilen isim. Balkanlardan
Türkiye’ye gelen göçmenlerin oynadığı oyunlardır.
horon : Doğu ve Orta Karadeniz’de yaygın olan bir halk oyunu ve bu oyuna eşlik eden ezgi biçimi.
139
