Page 116 - THM TEORİ VE UYGULAMASI 11
P. 116
Nihavent Makamı Dizisini Oluşturan Perdeler
Neva perdesi üzerinde kürdi dörtlüsü olan perdeler
Sol (rast), la (dügâh), si (kürdi), do (çargâh), ince re (neva), mi (nim hisar), fa (acem), ince sol
(gerdaniye).
Neva perdesi üzerinde hicaz dörtlüsü olan perdeler
Sol (rast), la (dügâh), si (kürdi), do (çargâh), ince re (neva), mi (hisar), fa (eviç), ince sol (ger-
daniye).
Güçlü: Re (neva) perdesidir.
Yeden: Kalın fa (ırak) perdesidir.
Donanım: Si (kürdi) ve mi (nim hisar) perdeleri donanıma yazılır.
Genişlemesi: Rast karar perdesi üzerindeki buselik beşlisi, tiz durağa gerdaniye perdesi üzerine ak-
tarılarak genişler. Ayrıca yegâh perdesine bir hicaz dörtlüsü getirmek suretiyle pest taraftan bir genişleme
de yapılabilir.
Gerdaniye perdesinde buselik beşlisi ile genişlemesi
Gerdaniyede buselik beşlisi
Nevada kürdi dörtlüsü
Rastta buselik beşlisi
T B T T B T T T B T T
Yegâh perdesinde hicaz dörtlüsü ile genişlemesi
Nevada kürdî dörtlüsü
Yegâhta hicaz dörtlüsü Rastta buselik beşlisi
B A S
Genişlemiş bölge
Dizinin Seyri: İnici-çıkıcı seyre sahip olan nihavent makamına genellikle güçlü sesi civarından başlanır.
Neva perdesi üzerinde kürdi dörtlüsü ve hicaz dörtlüsü perdelerini kullanarak güçlü sesi olan nevada
yarım kalış yapılır. Makamın özelliklerine göre tiz durak gerdaniye perdesi üzerinde buselik beşlisi ile ya
da yegâh perdesi üzerinde hicaz dörtlüsü ile genişleme yapılabilir. Çargâhta buselik, nevada uşşak asma
kalışları olabilir. Sol (rast) perdesinde buselik çeşnisi ile tam karar yapılır.
Nihavent Makamına Örnek Eserler
► Ah Bir Ataş Ver (İzmir)
► Ahmet’in Başlığı Gürcü Başlığı (Kayseri)
► Karanf lim Budama (Manisa)
► Karşı Yakanın Bulutu (Rumeli)
► Kaytağı (Azerbaycan)
► Ne Düz Olur Gelenbe’nin Ovası (Manisa)
► Nergileler Elimizde (Manisa)
► Selanik İçinde (Manisa)
► Selanik Zeybeği (Rumeli)
► Susadan Giden Yaylı (Azerbaycan)
► Yaz Gelince Her Tepeler Otlanır (Manisa)
115