Page 125 - THM TEORİ VE UYGULAMASI 11

4. Durak üzerindeki hicaz dörtlüsü, simetrik olarak tiz durağın üstüne aktarılır.

Hicaz Makamı Dizisi Muhayyerde simetrik
hicaz dörtlüsü
Nevada buselik beşlisi
Yerinde hicaz dörtlüsü

S A12 S T B T T S A12 S
Muhayyer Dik sünbüle Tiz nim hicaz Tiz neva

Dizinin Seyri: Hicaz ailesi makamlarının güçlü perdeleri ve bu perdeler üzerindeki çeşnilerin farklılık-
ları, bu makamları birbirinden ayıran en önemli özelliktir. Makama girişte güçlü üzerindeki ilk yarım kararı,
bitirilecek makama göre yapmak gerekir. Ailenin dört makamı da güçlü üzerindeki farklı çeşnileri kullanarak
birbirlerine geçki yapar ve aynı asma kalışları kullanır. Güçlü perdesi civarından seyre başlanır ancak karar
sesinden başlayıp güçlüye yönelen eserler de mevcuttur. Makamın hangi hicaz çeşidi olduğu konusu, ma-
kamın tamamlanmasında karar verilirken daha iyi anlaşılır. Karar verilirken geçkiler daha az yapılır, hangi
hicaz makamı seslendiriliyorsa onun çeşnileri iyi duyurulmalı ve tam karar yapılmalıdır.

• Rast perdesinde nikriz beşlisi,
• Nim hicaz ve dik kürdi perdelerinde çeşnisiz,

• Neva perdesinde buselik beşlisi,
• Hüseyni perdesinde uşşak dörtlüsü,

• Hüseyni perdesinde hicaz dörtlüsü,
• Yegâhta rast beşlisi,

• Muhayyerde buselik dörtlüsü,
• Muhayyerde kürdi dörtlüsü,

• Muhayyerde hicaz dörtlüsü ile genişler.
Nevada rast ve nevada buselik beşlisi seslerinde gezindikten sonra dügâhta hicaz dörtlüsü ile karar
verilir.
Hicaz Makamına Örnek Eserler

► Açıl Ey Ömrümün Varı (İçel/Silifke)
► Ayna Ayna Ellere (Trabzon)
► Bugün Ayın Işığı (Kırıkkale/Keskin)
► Ceylanım Gel Gel (Kars)
► Çömüdüm (Ay Oğlan Yiğit misin) (Kütahya)
► Dama Çıkma İz Olur (Gaziantep)
► Engeller Koymuyor (Trabzon)
► Evlerim Evlerim Saray Evlerim (Eskişehir/İnönü)
► Gemilerde Talim Var (İstanbul)
► Harman Yeri Sürseler (Şanlıurfa)
► Kayalar Kayalar Yüksek Kayalar (Kayseri)
► Urfa’nın Etrafı (Urfa)
► Üğrünü Üğrünü Gelir Dereler (Sivas/Şarkışla)
► Yıldız Dağı (Rumeli/Üsküp)
► Zülüf Dökülmüş Yüze (Kırşehir)

124