Page 127 - ÇALGI EĞİTİMİ | UT 11
P. 127
3. ÜNİTE 3. ÜNİTE
RAMAZAN CALAY (İSTANBUL 1973)
1973 yılında İstanbul'da doğdu. Çeşitli meslek dallarında çalıştıktan sonra
1995 yılında ünlü ut yapımcısı Mustafa Copcuoğlu ile ut yapımı çalışma-
larına başladı. 1999 yılında kendi atölyesini açarak klasik çizgiler ışığında
enstrüman yapımıyla bilgi ve görgüsünü kendi tınıları ile birleştirdiği utlar
imal etmeye başladı. İmalat ile birlikte restorasyon çalışmalarını da yürüten
Ramazan Calay, Manol, Onnik, Hamza Usta, Kapıdağlı İlya gibi klasik Türk
udu çizgisinin en meşhur ustalarının utlarını restore ederek işçilik, ses tınısı
ve görsel tasarım alanında kendini geliştirdi. Akustik udun yanı sıra, elektro
ve elektroakustik tasarımlar ile imalat yelpazesini geliştirerek ut enstrüma-
nının temel çizgilerini bozmadan ses hacmi ve çalım rahatlığı konusunda
etkili çözümler üretti. Ut sazının ses sahasını daha da genişletebilmek ve icra
rahatlığını arttırabilmek adına bas ve tiz bölgelere eklediği özel tasarım 13 ve
14 telli utlar üzerinde çalışmalar yaptı.
Görsel: 3.4 Ramazan Calay
Ut ile birlikte Grek ve Doğu coğrafyasının yoğun
olarak kullanıldığı "lavta" enstrümanında da ileri
seviyede çalışmalarda bulundu. Tarihsel müziğin
enstrümanlarından Şehrûd sazı üzerinde de çalış-
malar yaparak bu eski Türk sazının yeniden ha-
yat bulmasına katkılarda bulundu. Türk utlarında
kullanılan tel kalibrasyonu hususundaki önemli
problemleri, hitap ettiği profosyonel müzisyenlerin
tavsiyeleri ve kendi bilgileri ile meydana getirdiği
kalibrasyon aranjelerini dünyaca ünlü Alman
"PYRAMID FOR (piramid for) RAMAZAN CALAY
(dizayn) patenti ile piyasaya sürdü.
Görsel: 3.5 Ut yapım ataölyesi
İcranın en önemli unsurlarında olan ut mızrabı için kullanılan malzeme ve
farklı uç açma stillerini standarda bağlayan seri üretim mızrap çalışmaları
ile birlikte ürettiği ut askı aparatları ile ut sazının gelişimi için birçok alan-
da çalışmalarda bulundu. Meslek hayatı boyunca 1600'ü aşkın ut imal
ederek amatör ve profosyonel udilerce çalım rahatlığı, derin tonları ve
işçilik kalitesi ile her zaman tercih sırasında ilklerde oldu. Ramazan Ca-
lay yirmi yılı aşkın meslek hayatında edindiği birikimi ustasından aldığı
öğütler ışığında bu sanatı öğrenmek ve meslek edinmek isteyen genç
yardımcı arkadaşlarına aktarmış, sanatını en iyi şekilde icra eden bir çok
genç luthiye yetiştirmiştir.
Görsel: 3.6 Ut yapım atölyesi
Utlarını çalan ünlü ut sanatçıları: Mutlu Torun, Osman Nuri Özpekel, O. Yurdal Tokcan, Mehmet Emin Bitmez,
Serhan Aytan, Samim Karaca, Necati Çelik, Sedat Oytun, Hüseyin Bitmez, Ruşen Yılmaz, Osman Kırklıkçı,
Fatih Ahıskalı, İbrahim Kararoğlu, Gürcan Yaman, Bekir Şahin Baloğlu, Enver Mete, Erdem Şentürk, Murat
Bağdalı, Caner Altınbaş, Mehmet Polat, Emre Demir, Bilen Işıktaş, Sami Dural, Hakan Emre Ziyagil'dir.
Ünü Türkiye sınırlarını aşmış lutiyelerimizden olan Ramazan Calay, dünya müzisyenlerinden de Ara Dinkjian
(Ara Dinkyan), Lotfi Bouchnak (Lütfi Boşnak), Salem Abdul Kareem (Selim Abdülkerim), Zied Garsa (Zed
Garsa), Bechir Garbi (Beşir Garbi), Naseer Shamma (Nâsır Şahamma) gibi isimlere ut yapmıştır. 2015 yılında
Tunus'ta düzenlenen uluslararası Cartage (Cartagi) (Tunus) Müzik Fuarı'nda 3 yıl boyunca Türk utlarını temsil
etmiş aynı tarihlerde Qatar (Katar) Müzik Akademisi'nde iki yıl boyunca restorasyon ve workshop (vörkşap) ça-
lışmaları için davet edilmiştir. Türk udu ve luthiyeliğinin tanıtımı için ulusal ve uluslararası medya organlarında
belgesel programları ve süreli basılı yayınlarında birçok röportaj ve makalesi mevcuttur.
Kitap Yazım Komisyonu, Ramazan CALAY Röportaj
125
