Page 185 - ÇALGI EĞİTİMİ | VİYOLA 11

6. Prelüd: Bir füg ya da süitin girişini hazırlayan ve bu gibi eserlerin
Ünite
başında çalınan bir parçadır.
Envansiyon: Ezgisel ve tartımsal yönleri ile ilginç bir motifin, iki ya
da üç sesli olarak, polifonik bir dokuda işlenmesidir.
-
Sonat: Bir veya iki çalgı için yazılmış, birbirini izleyen çeşitli özellik-
lerde üç ya da dört bölümden oluşmuş, dil zenginliği ve anlatım gücü
-
yüksek olan çalgılı bir eserdir.
Konçerto: Genellikle bir, kimi zaman iki, üç hatta dört solocu ile
orkestranın birbiriyle çekişircesine karşılıklı ve birlikte seslendirdikleri
bir eserdir.
. UYGULAMA SERGILEME DAGARCIGI I
Senfoni: Sonat düzeninde yazılmış çok bölümlü bir orkestra eseri-
dir.
Etkinlik

Johann Sebastian Bach müzik tarihinde en fazla eser üreten bestecilerden birisidir. Aşağıda verilen metni oku-
duktan sonra bunun nedenleri hakkında fikir alışverişinde bulununuz ve J. S. Bach‘a büyük hayranlık duyan
G.Ph.Telemann’ın Sonate ve Ferdinand Küchler’in Concertino eserlerini çalıştıktan sonra piyano eşlikleri ile
birlikte seslendiriniz.

BACH’IN KARŞILIK GÖRMEYEN SAYGI SUNUSU
Köthen (Kötın) Prensi Leopold (Leopold) müziği her şeyden çok sever, seçkin konuklarıyla dol-
durduğu sarayında sık sık müzik partileri verirdi. Bu partilerin başaktörü onun her işine koşan
müzisyeni Johann Sebastian Bach (Yohan Sebastiyan Bah) idi.
Bach (Bah), 1717’de Köthen’e ilk geldiğinde prensin kütüphanesinde çalgı müzikleri üzerine ya-
zılmış çok az eserin bulunduğunu fark etti. Viyola da gamba ve klavyeli çalgı icracılarının bulun-
masına karşılık bunların çalacakları çok az müzik eseri vardı. Hızla bu eksiği gidermeye koyuldu
ve çalışkanlığı sayesinde birçok çalgı için sonat ve süitlerin yanı sıra, oda orkestrası için birçok yeni
yapıtın müzik raflarında yerlerini almasını sağladı. Prens’in takdirleri ve yüreklendirmesi ile de
yapıt verimi muazzam oldu.
Leopold, 1718 mayısında ünlü içmeler ve kaplıca kenti olan Karlsbad’a (Karlsbad) eğlenmek için
değil, şifalı sularını içmek için gelmesine rağmen Bach ve saray orkestrasının birçok üyesi ve onların
yanı sıra, üç uşağın göz kulak olmakla görevlendirildiği bir çembalo da Karlsbad’a getirilmişti.
Karlsbad’ın ipek perdeli salonunda çembolada Bach’ın bulunduğu beşli bir müzik topluluğu,
kendi evlerinde çalarmışçasına tatlı bir müzik söyleşisi içine girmişti. Bu resitalden oldukça etki-
lenen bir asilzade “Eline sağlık, eski toprak.” diyerek Bach’ın omzuna vurdu. Bu bey, ünlü bir sa-
nat koruyucusu olan Brandenbuerg’ı (Bırendenburg Megriv) Christian Ludwig’ti (Kristiyan Lüviş).
Brandenbuerg Margrave’ı kendine ait bir orkestranın bulunmasına ve canı istediği zaman yapıt
ısmarlamasına olanak veren bir gelire sahipti. Övgü sözlerini nazik düşünceler ve değerlendirmeler
izledi. Bach, bu değerlendirmeleri kendisinden beste yapılması isteği şeklinde yorumladı. Köthen’e
döner dönmez sonraları Brandenbuerg Konçertoları olarak ünlenecek olan Concerts pour Plusieurs
Instruments (Konsırt pua Piüsüe Enstürümın) üzerinde çalışmaya koyuldu.
İki yıl sonra bu besteleri, Brandenbuerg Margrave’inin 24 Mart 1721’deki doğum günü için o
zamanın en alçak gönüllü sözcükleriyle kaleme alınmış bir mektupla birlikte Brandenbuerg’a yolla-
dı. Christian Ludwig, Karlsbad olayını çoktan unutmuş olmalı ki onun bu mektubu yanıtladığına
ilişkin hiçbir kayıt yok. Bach’ın bu konçertoları Prens’in orkestrası tarafından çalınmasını hiç iste-
mediği anlaşılıyor çünkü yıllar sonra gözden geçirildiğinde manüskri el değmemiş, hiç okunmamış
bir görünümdedir. Bu konçertolar prensin 1734’teki ölümüne kadar karanlıkta kaldı. Ardından kü-
tüphanede bulunması istenmeyen yapıtlarla birlikte satışa çıkarıldı ve Berlin’deki Kraliyet Kütüp-
hanesinde yerini buluncaya kadar sürekli el değiştirdi.
Brandenbuerg Konçertoları Bach’ın ölümünden 100 yıl sonra, 1850’de yayımlanıp çalındı ve müt-
hiş bir yankı buldu. Kaderin şu garip cilvesine bakın ki Brandenbuerg adını yıldızlaştıran, Branden-
buerg’a hükmeden prensleri değil, onların naçiz ve itaatli hizmetkârı Johann Sebastian Bach oldu.
Helen L. Kaufmann, “Batı Müziğinden Küçük Öyküler” adlı kitaptan özetlenmiştir.

184