Page 22 - ÇALGI EĞİTİMİ | VURMALI ÇALGILAR 11

1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması, müzik alanındaki yenilikleri ve değişimleri berabe-
rinde getirmiştir. Atatürk’ün öngördüğü reformlarla eski müzik kurumları Avrupa'daki benzerlerine göre
yapılandırılırken yeni müzik kurumları da kurulmaya başlamıştır. Reformların tam anlamıyla gerçekleş-
tirilebilmesi için, alanında iyi yetişmiş kişilere gereksinim vardır. Bu amaçla, Cumhuriyet’in ilk yıllarında
Avrupa’nın kültür merkezlerine genç müzisyenler gönderilmiştir.
Türk müziği artık tek sesli müzik anlayışından çok sesli müzik anlayışına geçme sürecine gir-
miştir. Atatürk tarafından Avrupa’da müzik eğitimi alan, sonrasında yurda dönen “Türk Beşleri” olarak
adlandırılan grup ile çağdaş Türk müziğinin gelişiminde ve bugünkü nesillere taşınmasında ilerleme
kaydedilmiştir.
Bu beş sanatçının ortak özellikleri sadece klasik müziğe gönül vermiş olmaları değildir. Hepsi
1900’lü yılların başında doğmuş olan bu değerli sanatçılara, Atatürk tarafından bizzat önem verilmiş,
farklı ailelerde farklı kültürlerde yetişmiş olsalar da yurtdışında eğitim almaları sağlanmış bir grubu
temsil etmektedirler. Aynı zamanda Türk Beşleri’ne bu ismi yazarlar vermiş olup aslında kendi içlerinde
yetişme tarzları, eğitim aldıkları kişilerin tarzları vb. nedenler ile üslup farklılığı taşımakta idiler. Ancak,
yine de bir arada Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında müzik alanında resmî açıdan tek bir ses
çıkması ve tek bir politika oluşması hususunda önemli bir birliği temsil etmişlerdir. Rus Beşleri gibi
protest bir durumları, Fransız Altıları gibi ortak bir anlayışın etrafında bir araya gelmiş olma hâlleri söz
konusu değildi.
Cemal Reşit Rey (1904-1985), Hasan Ferid Alnar (1906-1978), Ulvi Cemal Erkin (1906-1972),
Ahmed Adnan Saygun (1907-1991) ve Necil Kâzım Akses’ten (1908-1999) oluşan bu vatansever beş
besteci, Atatürk’ün sanatçıyı dağın zirvesine bayrak dikmeye çabalayan bir askere benzeterek yaptığı
tanımlamasındaki gibi, uzun çekişmeler ve gayretlerden sonra güneşin ilk ışınlarını yüzlerinde hisset-
mişler, çağdaş Türk müziğinin öncüleri olmuşlardır (Türker Çağlar, s.3, Aydıner Mehtap, s.95).

Özgürlüğün de eşitliğin de adaletin de dayanağı ulusal egemenliktir.

M. Kemal Atatürk
(www.tbmm.gov.tr/kultursanat/milli_egemenlik.htm)

21