Page 106 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12

6.2. 20. ve 21. Yüzyıl Müziği

19. yüzyıl sonuna gelindiğinde besteciler
virtüözite gerektiren eserlerle hem çalgıların
müzikal sınırlarını hem de bu eserleri seslen-
direcek yorumcuların becerilerini zorlamıştır.
Besteciler kullandıkları armoni ile o güne ka-
dar var olan klasik armoninin kurallarına bir
anlamda başkaldırmış, duyguların ifadesinde
ise müzikal dinamikleri abartılı derecede kul-
lanmışlardır. Bu durum 20. yüzyıla gelindiğin-
de, sanatta yeni arayışların ve akımların orta-
ya çıkmasını sağlamıştır. Bestecilere o güne
kadar bilinen kurallar ve sistemler yetmemiş,
daha farklı ifadelerle ve yepyeni anlatımlarla
“yeni müzik” kavramı ortaya çıkmıştır. Genel
tanımıyla “yeni müzik”, yaklaşık 1600 - 1900
yılları arasında kullanılan “tonal müzik” ile tüm
bağları koparmak ve müzik tarihinde ton dışı
(atonal) dönemin sayfalarını çevirmek anla-
mına gelir. Bu durum, sanatta Romantik Dö-
nem’in sonu ve “Çağdaş Dönem” olarak da
adlandırılan 20 ve 21. Yüzyıl Dönemi’nin baş-
langıcı olmuştur.
20 ve 21. Yüzyıl Dönemi’nde yaşanan ge-
lişmeler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
• 20. yüzyılda konu edinilen olay veya kav-
ramın anlatımı değişmiş, yeni bir estetik
anlayış gelişmiştir. Çağdaş sanat artık
herhangi bir olguyu sadece güzel bir şe-
kilde değil izleyen veya dinleyenin çirkin
bulacağı bir şekilde de ele almaktaydı. Görsel 6.25 ‘Yaşlı Gitarist’ Pablo Picasso
• Tonalite kavramından uzaklaşılarak ton
dışı (atonal) müzikler bestelenmeye başlanmıştır. Atonal müzik besteleme çalışmaları doğrul-
tusunda Arnold Schönberg (Arnold Şönberg) tarafından “12 ton müziği” adı verilen bir sistem
oluşturulmuştur.
• Armoni kuralları yıkılıp eserlerin daha özgün formlarda bestelenmesi tercih edilmiştir.
• Sonat formu popülerliğini yitirmiştir.
• Ritim artık yalnızca tamamlayıcı bir unsur değil tek başına da kullanılan önemli bir öge hâline
gelmiştir.
• Daha farklı tınıların aranması ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle elektronik müzik aletleri üre-
tilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır.
• Amerika’da yaşayan Afrika kökenli Amerikalılar tarafından, Avrupa armonisi ile kendi yöresel
ritimleri sentezlenerek “caz” adı verilen ve kısa sürede dünyada popüler olan bir müzik türü
oluşmuştur.

20. ve 21. Yüzyıl Dönemi’nde Kullanılan Müzik Formları
20. ve 21. yüzyıl müziğinde daha önce var olan müzik formları yeni armoni ve müzikal anlayışla
ele alınmıştır. Böylece formlar her bestecinin kendine özgü yorumu ile şekillenmiştir.

105