Page 125 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12

Sözlük

A

adagio : Ağır, yavaş anlamına gelen İtalyanca kökenli bir hız terimi. Metronom değeri: 76-
86.
allegro : Hızlı anlamına gelen İtalyanca kökenli bir hız terimi. Metronom değeri: 136-160.
allemande : Kadın erkek ikililerinin oluşturduğu gruplar halinde oynanan 4/4 lük ölçüde, göste-
rişli, kıvrak bir Alman dansı.
andante : Orta yavaşlıkta anlamına gelen İtalyanca kökenli bir hız terimi. Metronom değeri:
86-96.
appoggiatura : (apojiyatür) Süsleme çalma tekniği. Asıl notadan önce, kısa kuyruklu ve daha kü-
çük yazılarak belirtilir.

armoni : Uyum. İki ya da daha çok sesin birlikte tınlamasıyla oluşan ve kulağı rahatsız et-
meyen sesler bütünü.
artikülasyon : 1. Ciğerlerden gelen havanın, ağız ve burundaki çeşitli nokta ve bölgelerde engel-
lemeye uğrayarak ses olarak çıkması. Boğumlanma. 2. Çalgısal müzikte müzikal
cümlelerin duyurulması tekniği.

arya : Genel tanımıyla çalgı eşliğinde söylenen solo şarkılara verilen ad.
atonal : 1. Ton dışı. 2. 20. ve 21. Yüzyıl döneminde ortaya çıkan armoni anlayışı için kulla-
nılan kavram.
B

bourrée : Dört dörtlük ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan Fransız dansı.

C

capriccio : Önceleri “füg tarzında yazılmış çalgı müziği” anlamında kullanılan müzik formu.
courante : Adını latince “currere” (koşmak) sözcüğünden alan ve İtalya’dan doğduğu sanılan
3/4, 3/8 ya da 3/2 zamanlı hızlı, hareketli saray dansı.
Ç

çarpma : Süsleme çalma tekniği. Asıl notadan önce, kısa kuyruklu ve daha küçük yazılarak
gösterilir ayrıca kuyruğun üzerine çapraz bir çizgiyle belirtilir.
çeşitleme : Varyasyon. Bir melodiye, ikinci derecedeki ögelerini değiştirerek bir başka biçim
verme sanatı.

E

entonasyon : Doğru tonlama; müzikte bir sesin istenilen frekansta duyurulmasını sağlama.

F

fantezi : Biçim ve içerik bakımından birbirinden bağımsız formlara verilen ad.
füg : Konu (tema) denilen kısa fakat üretici özellikteki bir temanın, benzetmelerle işlen-
diği kontrpuan üslubunda bir besteleme türü.

G

galliard : Rönesans saraylarının üç zamanlı, hareketli, coşkulu İtalya kökenli bir dansı.
gavotte : Dört dörtlük ya da iki dörtlük ölçüde yazılmış, orta tempoda, sıçrayarak oynanan
ve doğduğu bölgede hâlâ yaşayan Fransız halk dansı.
gigue : Altı sekizlik ya da on iki sekizlik ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan İngiliz
dansı.

glissando : Yaylı ve telli çalgılarda parmağı telin/tellerin üzerinde kaydırarak birbiri ardına ses-
ler elde etmeyi sağlayan süsleme tekniği.
grupetto : Üç veya dört sesten oluşan melodik bir süsleme biçimi. Bir grup notanın, asıl nota
ile onun üst ve alt komşu notalarında yaptığı gezinme.

güçlü : Makamsal dizileri oluşturan ve dominant etki yaratan dörtlü beşli dizilerin ortak
sesine verilen ad.
124