Page 127 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12

R

rapsodi : Belirli bir forma bağlı kalmadan, ulusal ya da yöresel temalardan esinlenerek çalgı
için yazılmış müzik parçalarına verilen ad.

resitatif : Resitatif, opera, operet, kantat ve oratoryoların düzyazı ve diyalog bölümlerinde
kullanılan, serbest bir ritim ve tempoyla, konuşur gibi şarkı söyleme tarzı.
ricercare : Akorlu ve geçişli bölümlerin art arda gelmesinden oluşan bir çalgı müziği formu.
romans : Adını İspanyol edebiyatının sekiz heceli dizelerden kurulu, baştan sona aynı uyağı
koruyan şiir türünden almış, piyano için genellikle kıtalar halinde ve şarkı formun-
da yazılmış duygusal parçalar.
rondo : Fransızların aynı isimli lirik şiirinden türeyen ve kıta sonlarında ana motifin nakarat
biçiminde yinelenmesiyle oluşan bir müzik formu.

S

sarabande : Soylu karakterde ağır başlı, üç zamanlı bir İspanyol dansı.
scherzo : Neşeli, şakacı, alaycı ve coşkulu üslupla yazılmış müzik eserlerinin İtalyanca adı.
senfoni : Sonat formunda yazılan orkestra eserleri.
senfonik şiir : Bir düşünceyi, öyküyü müzikle betimleyen müzik formu.
seyir : Her makamın karakteristik yapısı doğrultusunda makam dizisinin seslerinde do-
laşmaya verilen ad.
sonat : Bir ya da iki çalgı için yazılmış, üç ya da dört bölümden oluşan müzik formudur.
staccato : Bir parçanın notalarının bir birinden ayrı kısa kısa, kesik kesik çalınması tekniği.
Notaların altına ya da üstüne (.) nokta konularak gösterilir.
süit : Değişik formlarda fakat aynı tonda yazılmış dans müziklerinden alınan bölümlerin
birbirlerine eklenmesiyle oluşturulan bir eser türü.

T

tampere : Bir oktavın (sekizlinin) oniki eşit aralığa (yarım ton) bölündüğü düzen.
tempo : Hız. Müzik eserlerinin hangi hızda çalınacağını belirten kavram.
toccata : Tuşlu çalgılar için yazılmış çalgısal parçalar.
trill : Birbirine tam ya da yarım ses uzaklıktaki komşu seslerin, çok hızlı bir şekilde bir-
biri ardına ve titretircesine çalınması ile uygulanan bir süsleme tekniği.

U

uvertür : Opera, operet, müzikli oyun gibi sahne ve büyük formlu orkestra yapıtlarına giriş
olarak bestelenen senfonik parçalar.

V

varyasyon : Çeşitleme.
virtüöz : Herhangi bir müzik aracını büyük ustalıkla çalabilen sanatçı.
vokal : İnsan sesine dayalı.

Y

yeden : Makamsal müzikte daima kararın altında bulunan ses.

126