Page 27 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR 12

3. Pizzicato
Pizzicato (pitsikato) terimi özellikle yaylı çalgıların yayla değil de parmakla çalma
tekniğini belirtmek için kullanılmaktadır. Gitarda benzer tınıyı oluşturmak için sağ
elin dış kenarı alt eşiğin üstüne getirilir ve tellerin üzerine yaslanır. Bu pozisyon-
da “p” parmağı istenen notayı seslendirir. Sağ elin dış kenarı telleri perdelediği
için koyu, puslu bir ton ortaya çıkar. Bas tellerde uygulandığında kontrbas veya
viyolonselin parmakla seslendirilme tınısını andırır. Tiz tellerde ise viyola veya ke-
manın parmakla seslendirilme tınısına benzetilebilir. Nota yazısında “pizzicato”,
“pizz.”, “mute” terimleriyle ifade edilir. Bu teknikten sonra yeniden doğal seslere
dönüş için “naturel” ya da kısaltması olan “nat.” terimi kullanılır.

Aşağıda verilen üç oktav mi majör diziyi pizzicato tekniğiyle seslendiriniz. Sağ Uygulama
elinizin dış tarafını tüm tellere dayayarak “p” ile seslendirme yapınız. Koyu ve
puslu bir ton elde etmeye dikkat ediniz. Çalışmanız ilerledikçe metronom de-
ğerini artırınız.

4. Vibrato
Vibrato terimi titreşim yapmak anlamına gelir. Notanın titreştirilerek tınlamasını
sağlamaya vibrato tekniği denir. Bu tekniği uygulamak için sol el parmağı, bas-
kı noktasını kaydırmadan hızlıca sağa ve sola doğru titreştirilir. Bu hareket sol
el dirseğinden başlayarak parmak ucuna iletilir. Parmak ucunun sağa ve sola
doğru hızlı salınımıyla ses dalgalı bir şekilde tınlar. Vibratolu notalar genellikle
duygusal anlatım içeren notaların ifadesinde kullanılır. Keman, viyola, viyolon-
sel gibi perdesiz enstrümanlarda çok sık kullanılan bir teknik olsa da gitar eser-
lerinde, özellikle Romantik Dönem parçalarında sıklıkla kullanılmaktadır. Vibra-
to tekniği genellikle yorumcuya bırakılan bir tekniktir. Ancak besteci özellikle
belirtmek isterse nota yazısında vibrato çalınması istenen bölüme “vibrato” ya
da kısaltması olan “vib.” terimi yazılabilir.

Vibratonun yoğunluğu sol elin sağa ve sola salınma hızıyla ilgilidir. Sol elin ya-
vaş salınmasıyla geniş ve yayvan bir vibrato, hızlı salınmasıyla sık ve yoğun bir
vibrato karakteri üretilir.

26. sayfada verilen üç oktav mi majör diziyi vibrato tekniği ile seslendiriniz. Uygulama
Başlangıçta sol eli yavaş bir hızla sağa ve sola doğru salındırarak geniş bir
vibrato elde etmeye çalışınız. Sol elin tüm parmaklarına vibrato tekniğini uygu-
layınız. Geniş karakterli vibrato tekniği tam olarak yerleştikten sonra metronom
hızını artırmadan, aynı hızda daha yoğun, orta düzeyde bir vibrato elde etmeye
çalışınız. Çok yoğun bir vibrato elde etmek için ise sol elinizi çok hızlı ve sık
aralıklarla sağa ve sola doğru salındırınız. Böylece geniş, orta ve sık yoğunlukta
üç farklı düzeyde vibrato elde etmiş olursunuz. Bu vibrato türleri uygun müzikal
cümlelere göre seçilip uygulanabilir.

25