Page 75 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 12

5. ÜNİTE

Dizinin Seyri: Tiz durak olan gerdâniye perdesi civarından seyre başlanır. Gerdâniye perdesi üzerinde kürdî
çeşnisiyle yarım karar yapılarak makamın dizisi genişletilir. Sonra bûselik beşlisinin seslerine geçilir. Nevâ per-
desinde kürdîli asma karar, ardından çârgâh perdesinde bûselik çeşnisiyle yarım karar yapılır. Son olarak kürdî
dörtlüsü seslerine geçilir. Acem-aşiran perdesinde bûselik çeşnisi ile asma karar yapıldıktan sonra rast perde-
sinde yedenli tam karar verilir.
b) Hicazkâr Makamı Dizisinin Kürdî Dizisiyle Karar Vermesiyle Oluşan Bileşik Dizi: Rast perdesi üze-
rindeki kürdî beşlisine, nevâ perdesindeki hicaz dörtlüsünün eklenmesiyle meydana gelmiştir. İnici bir makam
olan hicazkâr makamının etkisiyle gerdâniye perdesi üzerinde hicaz ve bûselik beşlisi olarak genişler.

Gerdâniyede Bûselik 5'lisi Nevâda Kürdî 4'lüsü
      Rastta Kürdî 5'lisi
      

T T B T T T B T T T B
9 9 4 9 9 9 4 9 9 9 4

Gerdâniyede Hicaz 5'lisi
     Nevâda Hicaz 4'lüsü Rastta Kürdî 5'lisi

      

T S A12 S S A12 S T T T B
9 5 12 5 5 12 5 9 9 9 4

c) Arazbar Makamı Dizisinin Kürdî Dizisindee Karar Vermesiyle Oluşan Bileşik Dizi: Rast perdesindeki
kürdî dörtlüsüne, nevâ perdesindeki uşşak dörtlüsünün ve çârgâh perdesindeki rast beşlisinin eklenmesiyle
meydana gelmiştir. Dizi, inici bir makam olan arazbar makamının etkisiyle gerdâniye perdesi üzerinde bûselik
beşlisi olarak genişler. Makamların işlenişine göre dizilerin güçlü sesleri, çârgâh veya nevâ perdesi olarak de-
ğişmektedir.

Arazbar makamı şu beşliden ve dizilerden oluşur:

• Nevâ perdesi üzerinde bayatî makamı dizisi
• Çârgâh perdesinde rast beşlisi
• Yerinde bayatî dizisi

Gerdâniyede Bûselik 5'lisi Nevâda Bûselik 5'lisi
     Nevâda Uşşak 4'lüsü    Yerinde Uşşak 4'lüsü

        
T T B T T S K T T B T T S K
9 9 4 9 9 5 8 9 9 4 9 9 5 8

Çârgâhta Rast 5'lisi
   
 

T S K T
9 5 8 9

KÜRDİLİ-HİCAZKÂR MAKAMI 73