Page 58 - TÜRK SANAT MÜZİĞİ KORO 12

Okuma Metni

BİR TERAPİ YÖNTEMİ; MÜZİK

Müzik, dünya üzerinde tüm toplumlarda var olan dil kadar kültürel ve evrensel bir yaratıcı
sanat biçimidir. Buradaki evrensellikten kasıt, her tipte müziğin her yerde ve herkes tarafından anlaşı-
labilir ve beğenilir olmasından ziyade müziğin dünya üzerinde her yerde var olması özelliğidir. Müzik,
üretildiği kültüre yönelik baskın özellikler gösterir. Hepimiz kendi kültürümüze ait bir müzik parçasını
diğerlerinden kolayca ayırt edebiliriz. İspanyol, Uzak Doğu, Hint müziğini ya da kovboy müziğini hemen
tanırız. Hatta kendi kültürümüz içindeki farklı müzikleri de ayırt edebiliriz. Ege, Karadeniz müziğini,
hemen kendine has ritimleri, şarkı söyleme tarzı, enstrümanlarıyla birbirinden ayırt edebiliriz. Müziğin
kültürel yönü diğer bir deyişle bizde bıraktığı “tanıdık” etki terapi amacıyla kullanımda belki de en
büyük önemle üzerinde durulması gereken faktördür.
Müzik günlük yaşantımızda, çok değişik amaçlarla kullanılmaktadır. Örneğin hareketlere ritim
vermek amacıyla (mehter marşları, denizci heyamolaları, spor salonlarında kullanılan müzikler) gev-
şeme, rahatlama ve stresi uzaklaştırma (uykuya dalma öncesi söylenen ninniler, meditasyon müzikleri,
fon müzikleri vb.), belli bir görüşü empoze etmek, bir fikir doğrultusunda toplamak (reklam müzikleri,
dinî ilahiler vb.), öğrenme amacıyla (alfabe şarkıları vb.) kullanılabilir. Bütün bunların yanı sıra stres
ya da duygusal yüklerle başa çıkma, dikkat toplama, konsantrasyon, kendine dönüş ve söylenmemiş
sözlerin ifade edilmesi amaçları için de uygun zemini oluşturmaktadır.
Bu kadar yaygın ve değişik amaçlarla kullanılmasına ve hayatımızda yer almasına rağmen müzi-
ğin insanları hangi yollarla etkilediği sorusu ancak 1990’lı yılların sonlarında bilim çevreleri tarafından
sorulmaya başlanmış ve yeni tetkik olanaklarının kullanılmasıyla müzikten etkilenen beyin bölgeleri
birer birer ortaya konmaya başlanmıştır. Müziğin kalp hızı, kan basıncı gibi çeşitli fizyolojik paramet-
reler üzerine etkilerini araştıran ve bildiren çalışmaların sayısı hatırı sayılır düzeydedir. Müzik terapi
araştırmalarına dair 2000’i aşkın bilimsel makalenin yer aldığı dikkate alındığında ne yazık ki ülkemizde
yapılmış veya bildirilmiş araştırmaların sayısı bir elin parmaklarını geçmemektedir.
Kendi tarihimize baktığımızda müziğin çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanımının 1400’lü
yıllara uzanıyor olması da düşünüldüğünde bu durum üzücüdür. Türk müziğinin değişik makamlarının
çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabileceği görüşü ve yazılı kaynaklar, bu uygulamaların yapıldığı
hastanelerden daha da eskiye dayanmaktadır. Temennimiz o dur ki diğer müzik türlerinin kullanımıyla
yapılan araştırmalar Türk müziğiyle de yapılsın ve bu müziğin klinik etkinliği bilimsel olarak gösterilsin…

MAKAMDAN ŞİFAYA
Levent Öztürk-Halil Erseven-M. Fadıl Atik
Türkiye İş Bankası yayınları
2009 İstanbul

Görsel 2.4: Edirne II. Bayezid Darüşşifası

TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI ESER UYGULAMALARI TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI ESER UYGULAMALARI 57