Page 167 - ÇALGI EĞİTİMİ | VİYOLA 12

6. 2.
Ünite
Konu
UYGULAMA SERGİLEME DAĞARCIĞI II BATI MÜZİĞİ

6.2. KLASİK

6.2.1. Klasik Batı Müziği Türleri
Klasik Batı müziğinde arya, ballad, chacone, çeşitleme, divertimento, etüt, fantasia-fantezi, füg, im-
promptu, intermezzo, invention, kantata, konçerto, menüet, opera, oratoryo, pasakalya, prelüd, rapsodi,
requiem, ricercare, romans, rondo, scherzo, senfoni, sonat, süit, toccata, uvertür gibi çalma ve söyleme
teknikleri vardır.
Arya: Operalarda solistlerden birinin orkestra eşliğinde söylediği genellikle kendi içinde bütünlüğü
olan parçadır.
Ballad: Piyano ya da orkestra eşliğinde ses parçasıdır.
Chacone (Şakon): Üç vuruşlu ağır bir İspanyol dansıdır.
Çeşitleme/ Variation(varyasyon): Eserin aslını bozmadan ona yeni görünüşler vermek demektir.
Divertimento: Beş, altı, kimi zaman daha fazla parçadan meydana gelen çalgısal bir süittir.
Etüt: Yüksek bir yöntem sağlayıcı çalışmadır.
Fantasia-Fantezi: Belirli bir kuruluş biçimi olmayan bağımsız bir beste türüdür.
Füg: Bir temanın mutlak kurallarla, benzetme yoluyla geliştirilmesidir, çok sesli bir beste yöntemidir.
İmpromptu: Doğaçlama çalınıyormuş gibi bir niteliği olan çalgısal bir parçadır.
İntermezzo: Opera ve operetlerde perde aralarında seyirciyi oyalamak amacıyla serbest bir biçimde
yazılmış ara müziği.
İnvention (Envansiyon): Kısa bir çeşit etüt. Bach’ın iki ve üç sesli inventionları kanon ve çevirme kont-
rapunt yazısının önde geldiği çok sesli parçalardır.
Kantata: Birkaç bölümlü şarkılı bir sahne eseridir.
Konçerto: Ses konçertosu, concerto grosso, solo çalgılı konçerto gibi çeşitleri vardır. Ses konçertosunun
dışındakiler çalgısal müzik anlamına gelir.
Menuet (Menüe): Eski bir Fransız dansıdır.
Opera: Sözlerinin tümü ya da çoğu şarkı biçiminde ve orkestra eşliğinde söylenen müzikli tiyatro oyu-
nudur.
Oratoryo: Genel olarak çok kişili ve birkaç bölümlü şarkılı bir sahne eseridir.
Pasakalya: İspanyol kaynaklı üç vuruşlu eski bir danstır.
Prelüd: Çalgı müziği türüdür. Başka parçaların başında onlara giriş olarak kullanılan bir parçadır.
Rapsodi: Halk ezgileri üzerine kurulmuş çalgısal bir parçadır.
Requiem (Rekuem): Cenaze töreni için yazılmış ölüm duası, kilise müziğidir.
Ricercare (Riçırkare): Oldukça özgür kuruluşlu çalgısal bir parçadır.
Romans: Romantik öncesi ve Romantik Dönem’de yaygın olan, duygusal nitelikte bir sevgi şarkısıdır.
Rondo: Ana motifin birçok kez yinelenmesiyle oluşturulan bir beste türüdür.
Scherzo (Şkertzo): Menuet benzer iki ayrı parçalı, üç vuruşlu, genel olarak daha hızlı müziklerdir.
Senfoni: Genellikle geniş tutulmuş birkaç bölümü olan ve senfonik orkestranın bütün ya da bir bölü-
münün kullanılarak yazıldığı eserdir.
Sonat: Çok bölümlü, genellikle oldukça geliştirilmiş, bir-iki çalgı için yazılmış çalgısal bir eserdir.
Süit: Değişik etkide ama aynı tonda ve çoğu aynı biçimde dans parçalarının birbiri ardına dizilmesine
denir.
Toccata (Tokkata): Prelüd ya da fantasia gibi tam çalgısal bir parçadır. Özellikle klavyeli çalgılara öz-
güdür.
Uvertür: Operaların, oratoryoların ve bazı süitlerin genellikle orkestra için düzenlenmiş açılış parçasıdır.

166