Page 93 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA 12

4.5. Segâh Makamında Dizi, Etüt ve Eserler

4.5.1. Segâh Makamı Dizisi
Segâh Farsçada “üçüncü yer” anlamına gelmektedir. Koyu bir hüzün duygusu uyandıran
segâh, 14. yüzyıldan öncelere dayanan oldukça eski makamlarımızdan biridir. Makamın genel özel-
likleri Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1: Segâh Makamının Özellikleri

Yerinde tam segâh beşlisine eviçte hicaz dörtlüsünün eklenmesinden meydana
Dizisi
gelmiştir.

Durak (Karar) Sesi “Si” koma bemollü segâh perdesidir.

Seyri Çıkıcı.

Güçlü Sesi “Re” (neva) sesidir.

Donanımı “Si” ve “mi” için koma bemolü, “fa” için bakiye diyezi alır.

Yeden Sesi Bakiye diyezli “la” (kürdî) perdesidir.

Segâh makamının seyrine durak civarından veya pest taraftaki genişlemiş
bölgenin seslerinden başlanabilir. Makamı meydana getiren değişik çeşni
ve dizilerde karışık gezinilip neva perdesinde yarım karar yapılır. Bu sırada
Seyir Özellikleri bütün seyir boyunca gerekli asma kararlarda kalışlar yapılır. Nihayet
yine karışık gezinilerek ve gerekiyorsa pest taraftaki genişlemiş bölgede
seyredildikten sonra mutlaka segâh perdesinde tam veya eksik segâh
çeşnisiyle ve genellikle yedenli tam karar yapılır.

4.5.2. Segâh Makamında Dizi Çalma
Türk müziği ses sistemine göre segâh makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.

Segâh 5'lisi Hicaz 4'lüsü w q

œ s w q œ w œ q w s w œ s
& ( )

Batı müziği ses sistemine göre segâh makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.

B w w w w w s w w s w

Viyola 12. Sınıf 91