Page 15 - ÇALGI EĞİTİMİ KAVAL 9

Bazı araştırmacılar ise kavalın ataları olarak kabul edilebilecek nefesli çalgıların ortaya çıkması ve yayılmasının
Ural-Altay Dağları arasındaki bölgede yaşamış olan Ön Türklere dayandığı görüşündedir. Kaval vb. çalgıların Türklerin
Orta Asya’dan göçleri sonucunda başta Anadolu olmak üzere Batı Asya ve Avrupa’ya kadar yayıldığı düşünülmektedir.
Yayılma sürecinde kaval, bölgelerin coğrafi ve kültürel özelliklerine göre fiziksel çalım tekniği ve adlandırma olarak çeşitli
değişikliklere uğramıştır.

Bazı kaynaklarda kaval kelimesinin Türkçede içi boş ve delik anlamına gelen “kav” kelimesinden geldiği
belirtilmektedir. Mahmut Ragıp Gazimihal’in araştırmalarında da bu görüşe yer verilmiştir. Kaşgarlı Mahmut’un eseri Divânu
Lügâti’t-Türk’te de kav kelimesi aynı şekilde karşımıza çıkmaktadır. Kaval kelimesi farklı coğrafyalarda yaşayan Türklerde
dil ve lehçe farklılıkları göstererek (gaval, khaval vb.) kullanılmaktadır.

Kaval, Türklerin yaşantısında önemli bir yere sahip olmuştur. Üretiminin kolay olması ve taşınabilirliği nedeniyle
göçler döneminde ve yerleşik hayatta her zaman yanlarında olduğu bilinmektedir. Eğlence, göç ve ağıt gibi özel anlarda
kullanıldığı görülmektedir. Kaval pek çok türkü ve halk hikâyesine konu olmuştur. Fiziki özellikleri farklılık göstermekle
birlikte kaval çeşitleri tüm bölgelerimizde çalınmaktadır.

Günümüzde kaval, amatör olarak çobanlar ve çalgıya ilgi duyan müzikseverler tarafından icra edilmektedir.
Kültür Bakanlığı ve TRT orkestralarında ise profesyonel icracılar bulunmaktadır. Üniversitelerde de bilimsel olarak eğitimi
verilmektedir. Teknik yapısında yapılan iyileştirmelerle kaval, çoban çalgısı olmaktan çıkıp her tür müziğe eşlik edebilecek
konuma gelmiştir.

Çalgı topluluğu içerisinde kaval icra örneğini izlemek için karekodu okutunuz.

Etkinlik

Kavalın tarihsel süreci ile ilgili görsellerle desteklenmiş bir sunum hazırlayınız. Sunumu arkadaşlarınızla paylaşınız.

Okuma Metni

İki büyük nimetim var,
Biri anam biri yârim.
İkisine de hürmetim var,
Biri anam biri yârim.
…
Birisi var etti beni.
Birisi yâr etti beni.

Neşet ERTAŞ

Kavalın Tarihçesi, Yapısı, Çeşitleri ve Bakımı 13