Page 16 - PİYANO 9

PİYANO EĞİTİMİNE GİRİŞ

Hazırlık Çalışmaları

Piyanonun nasıl bir çalgı olduğunu ve hangi gelişim evrelerinden geçtiğini araştırınız.

1.1. Piyanonun Tarihsel Gelişimi

Piyano, birçok parçanın birleşiminden oluşan; zengin ses olanaklarına sahip solo dışında oda mü-
ziği, orkestra ve eğitim müziğinde kullanılabilen çok yönlü, evrensel bir çalgıdır. Günümüzdeki mo-
dern görünümüne ulaşmadan önce tarihte ilk olarak XII. yüzyılda timpanon (timpanon) (Görsel 1.1) ve
psalterion (pisalteriyon) (Görsel 1.2) adıyla karşımıza çıkmaktadır. Asya’dan Avrupa’ya gelmiş olan bu
iki çalgıdan timpanon, üzerine teller gerilmiş ve tellere çomak yardımıyla vurularak çalınan bir tahta
kutuydu. Psalterion ise üç köşeliydi ve timpanona benzer olmakla birlikte ondan tek farkı tellerine do-
kunarak çalınmasıydı.
XV. yüzyılda Avrupa’da bu iki çalgıya, tellerin titreşimini sağlamak amacıyla birer mekanizma ve
tel sayısı kadar tuş eklenmiş ve bu çalgılar klavyeli bir çalgıya dönüştürülmüştür. Bu değişim sonunda
timpanonun yeni adı klavikord (kılavikord) (Görsel 1.3), psalterionun adı da epinet olmuştur. Bütün bu
değişikliklere rağmen bu çalgılardan istenilen düzeyde dolgun bir ses rengi ve gürlüğü elde edilememiş-
tir.
XVI. yüzyılda daha güçlü sesler elde edebilmek için epinet üzerinde değişiklikler yapılarak meka-
nizmasına tek tel yerine çift tel eklenmiştir. Yeni oluşan bu çalgı klavsen (kılavsen) (Görsel 1.4) adını
almış ve XVII. yüzyılda yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Klavsen yaklaşık yüzyıl boyunca kul-
lanılmasına rağmen sesinin gürlüğü bakımından icracıların istedikleri düzeyde elverişli olamamıştır.
Bu sebeple 1711 yılında İtalya’nın Floransa kentinde Bartolomeo Cristofori (Bartolomeyo Kristofori)
tarafından 4 oktavlık piyano icat edilmiştir. Tuşlarına yumuşak basıldığında hafif (piano), sert basıldığın-
da kuvvetli (forte) ses elde edilebildiği için bu çalgıya “piano e forte” (piyano e forte) adı verilmiş ve
zamanla bu çalgı piyano adını almıştır.

Görsel 1.1: Timpanon Görsel 1.2: Psalterion

Görsel 1.3: Klavikord Görsel 1.4: Klavsen

14