Page 16 - ÇALGI EĞİTİMİ TAR 9

TAR
9 TAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1.2. Tarın Genel Yapısı, Bölümleri, Akort Sistemi, Bakımı ve Korunması

Tar üç bölümden oluşur:

1. Gövde (Büyük ve küçük çanak)
2. Kol (Perdelerin bağlandığı bölüm)
3. Burguluk (Burguların yer aldığı bölüm)

Yapısal olarak incelendiğimizde tar, ortasına doğru daraldığı için önden bakıldığında 8
rakamını andıran ve genellikle dut ağacından oyularak yapılan bir gövdeden (tekne, rezonatör),
perdelerin bağlandığı bir koldan (klavye,sap) ve burguların yer aldığı burguluk (kelle) kısmından
oluşur. Tarın gövdesini meydana getiren iki boğumlu bölümün altta bulunan oyulmuş bölümüne
büyük çanak, üstte bulunan oyulmuş bölümüne ise küçük çanak denir. Çanaklarının açık olan
kısmına büyük baş hayvanların yürek zarı (perikart) gerilmektedir. Kol üzerinde yirmi iki adet
perde bulunur. Tarın 6 büyük 3 de küçük olmak üzere 9 tane burgusu (kulakçık) vardır. Tarda
tellerin üzerinden geçtiği 4 adet eşik bulunmaktadır. Eşiklerin görevi tellerin bağlandığı kısımdan
itibaren büyük eşik üzerinden küçük eşiğe oradan da burgulara gitmesini sağlamaktır. Çalgının
genel uzunluğu 780-960 mm kadardır (Görsel 1.3).

Büyük Alt
eşik eşik
Küçük
eşik Teller Öz deri
Burgular
Perdeler

Kol eşiği

Kelle Kol
Küçük Büyük çanak
çanak

Görsel 1.3: Tarın yapısı

Altı sıra halinde on bir metal teli bulunan tarın tellerinden alttaki ilk üç grup melodi icra
edilen ana tel gruplarını oluşturur. Notasyonu köşeli (diamond) şekilde olan diğer üç sıra tel ise
kolun üst kısmında yer alan özel eşikçiklerin üzerinden geçtiği için klavye üzerindeki parmaklarla
basılmaksızınsadece mızrapla dokunularak tek ses elde edilen ahenk (zeng) telleridir.

Tar; kemik, boynuz veya ebonit gibi sert materyallerden
yapılan diş şeklindeki 2-3 cm uzunluğunda küçük bir mızrapla
çalınır (Görsel 1.4).

Görsel 1.4: Tar mızrapları

14