Page 93 - TÜRK MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 9

C

crescendo : Birbirini izleyen notalarda sesin giderek gürleşeceğini belirten işaret
simgesi.

Ç

çârgâh : 1. Türk müziğinde dizeğin üçüncü aralığındaki do sesi. 2. Türk
müziğinde bir makam.
çıkıcı : Bir sesin başka bir daha yüksek sese çıkış hareketi. Kalından inceye
yükselen.
çiftetelli : Anadolu’nun daha çok batı kesimlerinde yaygın olan bir oyun havası
ve bu oyuna eşlik eden kıvrak ezgi. Genellikle 4/4’lük bir ölçü karak-
teri ile karşımıza çıkan çiftetelli ezgileri şehir kültürünün bir ürünüdür.

D

decrescendo : Sesi söndürerek ses gürlüğünü giderek hafifletme.
derece : Bir ses dizgesinde yer alan her bir perdeye derece ismi verilir.
detone : Detonlamak, falso söylemek, sesi düşmek. Bir sesin, olması gereken
perdenin, tonalitenin, modun, makamın dışına çıkması. Ses düşmesi.

dik kürdî : Türk müziğinde dizeğin üçüncü çizgisindeki la diyez 4 koma sesi.
diyez : Önüne konulduğu notayı yarım ses incelten (tizleştiren) işaret.
dolce : Tatlı, yumuşak, hafif.

donanım : Dizek üzerindeki tonalite veya makama ait değiştirici işaretler.
durak : Karar sesi. Geleneksel Türk müziğinde, eseri tonalitenin esas sesinde
sona erdiren karar notası.
dügâh : 1. Türk müziğinde dizeğin ikinci aralığındaki la sesi. 2. Türk müziğinde
bir makam.

E
ebced notası : Harfleri ses karşılığı olarak kullanan nota yazısı.

edvar : Türkçe, Farsça ve Arapça müzik nazariyatı (teorisi) kitaplarına verilen
isim.
eviç : 1. Türk müziğinde dizeğin beşinci çizgisindeki fa diyez 4 koma sesi. 2.
Türk müziğinde bir makam.

F
falso : Yanlış, hatalı ses çıkartış, ya da yanlış çalış. Falso terimi, müziğin
doğru icra edilmediğini, hatalı olduğunu ifade eder.
fine : Eserin bittiği yere yazılan terim.

frekans : Sesin saniyedeki titreşim sayısını gösteren akustik terimi.
forte : Kuvvetli, güçlü.

91