Page 26 - Konu Özetleri AYT Mantık

MANTIK

KONU BEŞ TÜMEL
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

• Varlıkların hiyerarşik düzeni ile ilgilidir.
• Varlık hakkındaki düşünce sistemlerine ve tanımlama yapmaya yardımcıdır.
Porphyrios (Porfiryos ) (MS 233-304) Aristoteles’in mantık kitaplarına giriş olarak İsagoji adı altında bir kitap yazmıştır.
İsagoji’de de cins, tür (nevi), ayrım, özgülük (hassa) ve ilintiden (araz) bahsetmiştir.
Beş tümelin anlaşılabilmesi için önemli olan ve “Porphyrios ağacı” denilen hiyerarşik kavram düzeni şöyledir:

Varlık

Cismi Olmayan Cismi Olan TÜR

CİNS Cansız Canlı

Duygusuz Duygulu
(Bitki) (Hayvan)

Akıllı
Akılsız
(İnsan)

CİNS
Ortak özellikleri olan varlıkların genelini kapsayan kavramdır.
Altında kavramın kapsadığı ancak birbirinden farklı olan türler sıralanır.
İki genel kavramdan kaplamı geniş olan cinstir.
Yakın cins ve uzak cins olmak üzere ikiye ayrılır. Hiyerarşik sınıflandırmada bir kavramın hemen üstündeki kavram yakın
cinsidir, üstünde yer alan diğer kavramlar uzak cinsidir.
Örneğin:
Hayvan- kuş- papağan- Yeşil papağan, İskender papağanı, Afrika Gri Papağanı kavramlarına bakacak olursak yeşil papa-
ğanın yakın cinsi papağan, uzak cinsi kuş ve hayvan kavramlarıdır.

26 MEBİ KONU ÖZETLERİ MANTIK - AYT