Page 10 - Konu Özetleri AYT Tarih
P. 10
İNSANLIĞIN HAFIZASI TARİH
TARİHE YARDIMCI BİLİM DALLARI
• Kronoloji: Geçmişten günümüze meydana gelen olay ve olguların zamanını tespit ederek sıralar.
• Coğrafya: İnsan ve mekânın karşılıklı etkileşimini araştırır.
• Diplomasi: Siyasi belgelerin cins, şekil ve içerik olarak değerlendirmesini yapar.
• Sosyoloji: Toplumu ve toplumsal olayları inceleyen bilim dalıdır.
• İstatistik: Verilerin toplanması, sınıflandırılması, sunulması ve yorumlanmasını konu alan bilim dalıdır.
• Arkeoloji: Kazı yolu ile toprak ve su altındaki maddi kalıntıları ortaya çıkarır.
• Heraldik: Tarihte devletlerin kullandığı armaları ve mühürleri inceler.
• Kimya: “Karbon 14” metodu sayesinde buluntuların hangi döneme ait olduğunu ve orijinalliğini kimyasal analizler
sonucu tespit eder.
• Etnografya: Toplumların örf, âdet, gelenek ve yaşayışlarını inceler.
• Antropoloji: İnsan ırkını inceler ve kültürlerin gelişimini araştırır.
• Nümismatik: Tarih içerisinde basılan paraları inceler.
• Paleografya: Yazıları, alfabeleri ve bunların zaman içerisindeki değişimlerini inceler.
• Filoloji: Dillerin tarihini, gelişimini ve değişimini araştırır.
• Epigrafi: Tarihî yapılar, anıtlar ve mezar taşları üzerindeki yazıları inceler.
KRİTİK BİLGİ
Kronoloji, tarih araştırmalarında neden-sonuç ilişkisi kurulmasını kolaylaştırır.
Nümismatik, Paleografya ve Epigrafi, tarih yazı ile başladığı için tarih öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe
yardımcı olamaz.
Arkeoloji, tarih öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe en çok yardımcı olan bilimdir.
NEDEN TARİH
• Milletlerin ortak hafızası olan tarih, millî ve toplumsal kimliğin inşasında önemli rol oynar.
• Kimlik olmadan bir toplumun devamlılık sağlayabilmesi söz konusu olmayacaktır. Toplumsal kimlik, ahlaki ve tarihî
değerlerin etkisiyle oluşur. Topluluk şuuru yani sürekliliği toplumsal kimlikle aynıdır.
• Tarih, bireylere yaşadığı toplumun geçmişini öğreterek kişinin kendi milletine aidiyet duygusuyla bağlanmasını sağlar.
• Tarih bilimi sayesinde geçmiş hakkındaki aktarımlar, milletlerin ortak hafızasını biçimlendirir.
10 MEBİ KONU ÖZETLERİ TARİH - TYT-AYT