Page 115 - Konu Özetleri AYT Tarih
P. 115

OSMANLI TOPRAK SİSTEMİ-LONCA TEŞKİLATI-VAKIFLAR


                                OSMANLI ŞEHİRLERİNDEKİ BAŞLICA MESLEKLER
          •  Osmanlı Devleti’nde vasıflı eleman ihtiyacı, Lonca Teşkilatına küçük yaşta alınan çocukların yetiştirilmesiyle karşıla-
            nıyordu.
          •  Meslek öğrenmek üzere bir ustanın yanına çırak olarak verilen çocuklar önce kalfalığa sonra da ustalığa terfi ettirili-
            yordu.

          •  Usta olabilmek için mesleğin inceliklerini öğrenmek yeterli olmayıp aynı zamanda gedik sahibi olunması gerekirdi.
               HATIRLAYALIM

         Gedik, Osmanlılarda esnafın bir mesleği yapabilme yetkisidir.

               MESLEKLER                                   GÖREVLERİ
             Kazazlar        İpek işleyen ipek satan kişiler.
             Hallaçlar       Yünü veya pamuğu yay veya tokmak gibi bir araçla kabartma, ditme işini yapan kişiler.
             Nalçacılar      Ayakkabının altına metal pençe çakan kimseler.
             Nalbantlar      Hayvanların ayağına nal çakan kimseler.
             Muytablar       Kıl dokuyan kıldan eşya yapan kimseler.
             Palanduzlar     Palan, bir çeşit semer diken kimseler.
             Neccarlar       Kaba ağaç işi yapan kişiler, bir çeşit marangoz.
             Bennanlar       Bina yapan kimseler inşaatçılar.

                                          BAŞLICA TİCARİ MEKÂNLAR
          •  Kervansaraylar, 30-40 km aralıklarla ticaret yolları üzerindeki durak yerlerinde, şehirlerde ve kasabalarda inşa edilen,
            ortasında avlu ve çevresinde ağaçtan yapılmış yüksek ve geniş yatacak yerleri olan yapılardır.




                                                                                      Sultanhanı
                                                                                      Kervansarayı
                                                                                      Bünyan/Kayseri




          •  Kervansarayların aksine hanlar, şehirlerde yapılan ve içinde odalar bulunan yapılardır.
          •  Kervansaray ve hanlarda konuk olanların bütün malları ve hayvanları kayıt altına alınır; hangi millet, din ve mezhebe
            mensup olurlarsa olsunlar konuklar üç gün boyunca ücretsiz yiyip içip yatabilirlerdi.

          •  Yılda birkaç defa kurulan, yerli ve yabancı tüccarların katıldığı büyük pazarlara “panayır” denilmektedir.
          •  Bedesten, başta değerli kumaşlar, mücevher ve değerli taşlar olmak üzere silahlar, süslü koşum takımlarının satıldığı
            yerlerdir.
          •  Kapan, büyük şehirlerde özellikle tahıl türünden ihtiyaç maddelerinin toptan alınıp satıldığı yerdir.

                                                 VAKIF SİSTEMİ

          •  Osmanlı Devleti; köy ve şehirlerin imar edilmesini, dinî hizmetlerin sürdürülmesini ve sosyo-ekonomik hayatın canlan-
            masını vakıflar yoluyla sağlamıştır.
          •  Vakıf, kişilerin taşınır ya da taşınmaz mallarını toplum yararına ebedî olarak bağışlamasıdır.

          •  Sahibi bulunduğu bir mülkü toplumun yararına ebedî olarak tahsis eden yani vakfeden kişiye vâkıf, vakfedilen mala
            mevkuf denirdi.
          •  Vakfedilen mallar satılamaz, devredilemez ve miras bırakılamazdı.
          •  Devlet; cami, imarethane, medrese, şifahane, hamam ve kervansaray gibi dinî ve sosyo-ekonomik tesisleri vakıflar
            yoluyla yaptırmıştır.
        TARİH - TYT-AYT                                                            MEBİ KONU ÖZETLERİ      115
   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120