Page 115 - Konu Özetleri AYT Tarih
P. 115
OSMANLI TOPRAK SİSTEMİ-LONCA TEŞKİLATI-VAKIFLAR
OSMANLI ŞEHİRLERİNDEKİ BAŞLICA MESLEKLER
• Osmanlı Devleti’nde vasıflı eleman ihtiyacı, Lonca Teşkilatına küçük yaşta alınan çocukların yetiştirilmesiyle karşıla-
nıyordu.
• Meslek öğrenmek üzere bir ustanın yanına çırak olarak verilen çocuklar önce kalfalığa sonra da ustalığa terfi ettirili-
yordu.
• Usta olabilmek için mesleğin inceliklerini öğrenmek yeterli olmayıp aynı zamanda gedik sahibi olunması gerekirdi.
HATIRLAYALIM
Gedik, Osmanlılarda esnafın bir mesleği yapabilme yetkisidir.
MESLEKLER GÖREVLERİ
Kazazlar İpek işleyen ipek satan kişiler.
Hallaçlar Yünü veya pamuğu yay veya tokmak gibi bir araçla kabartma, ditme işini yapan kişiler.
Nalçacılar Ayakkabının altına metal pençe çakan kimseler.
Nalbantlar Hayvanların ayağına nal çakan kimseler.
Muytablar Kıl dokuyan kıldan eşya yapan kimseler.
Palanduzlar Palan, bir çeşit semer diken kimseler.
Neccarlar Kaba ağaç işi yapan kişiler, bir çeşit marangoz.
Bennanlar Bina yapan kimseler inşaatçılar.
BAŞLICA TİCARİ MEKÂNLAR
• Kervansaraylar, 30-40 km aralıklarla ticaret yolları üzerindeki durak yerlerinde, şehirlerde ve kasabalarda inşa edilen,
ortasında avlu ve çevresinde ağaçtan yapılmış yüksek ve geniş yatacak yerleri olan yapılardır.
Sultanhanı
Kervansarayı
Bünyan/Kayseri
• Kervansarayların aksine hanlar, şehirlerde yapılan ve içinde odalar bulunan yapılardır.
• Kervansaray ve hanlarda konuk olanların bütün malları ve hayvanları kayıt altına alınır; hangi millet, din ve mezhebe
mensup olurlarsa olsunlar konuklar üç gün boyunca ücretsiz yiyip içip yatabilirlerdi.
• Yılda birkaç defa kurulan, yerli ve yabancı tüccarların katıldığı büyük pazarlara “panayır” denilmektedir.
• Bedesten, başta değerli kumaşlar, mücevher ve değerli taşlar olmak üzere silahlar, süslü koşum takımlarının satıldığı
yerlerdir.
• Kapan, büyük şehirlerde özellikle tahıl türünden ihtiyaç maddelerinin toptan alınıp satıldığı yerdir.
VAKIF SİSTEMİ
• Osmanlı Devleti; köy ve şehirlerin imar edilmesini, dinî hizmetlerin sürdürülmesini ve sosyo-ekonomik hayatın canlan-
masını vakıflar yoluyla sağlamıştır.
• Vakıf, kişilerin taşınır ya da taşınmaz mallarını toplum yararına ebedî olarak bağışlamasıdır.
• Sahibi bulunduğu bir mülkü toplumun yararına ebedî olarak tahsis eden yani vakfeden kişiye vâkıf, vakfedilen mala
mevkuf denirdi.
• Vakfedilen mallar satılamaz, devredilemez ve miras bırakılamazdı.
• Devlet; cami, imarethane, medrese, şifahane, hamam ve kervansaray gibi dinî ve sosyo-ekonomik tesisleri vakıflar
yoluyla yaptırmıştır.
TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 115