Page 201 - Konu Özetleri AYT Tarih

ATATÜRK İLKELERİ-SİYASİ VE HUKUK ALANINDAKİ GELİŞMELER

SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR

1- Saltanatın 2- Ankara'nın 3- Cumhuriyet'in 4- Halifeliğin 5- 1924Anayasa-
Kaldırılması Başkent Oluşu İlanı Kaldırılması sı'nın Kabulü

Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Lozan görüşmeleri öncesinde çıkması muhtemel ikililiği önleme düşüncesi, kaldırılmasında etkili olmuştur.
• Saltanatın kaldırılması hakkındaki kanunun TBMM’de kabul edilmesiyle birlikte ulus devletin önündeki en büyük en-
gelde kaldırılmış oldu.

DİKKAT

Saltanatın kaldırıldığı gün mecliste önce saltanat ile hilafetin ayrılması kanunu kabul edilmiş, sonra ise saltanat kaldırıl-
mıştır. Halifelik kaldırılmamış, meclis tarafından Abdülmecit Efendi halife tayin edilmiştir.

Ankara’nın Başkent Oluşu (13 Ekim 1923)
• Lozan Antlaşması sonrasında İstanbul ve çevresi TBMM’ye iade edilince, İstanbul’un yeniden başkent olması tartış-
ması yaşandı.
• Bu gelişme üzerine İsmet Paşa ve beraberindeki vekillerin teklifi ile millî mücadeleye ev sahipliği yapan Ankara’nın
başkent yapılması kararlaştırıldı.

Cumhuriyet’in İlanı (29 Ekim 1923)
• Saltanatın kaldırılmasıyla birlikte devlet başkanlığı ve rejim sorunu ortaya çıktı.
• Cumhuriyetin ilanında bu sorunu çözmek, ayrıca yaşanan hükümet bunalımınıda ortadan kaldırmak etkili oldu.

• TBMM’de yapılan oturumda 1921 anayasasında yapılan değişiklikler ile cumhuriyet ilan edildi.
• Aynı gün Cumhurbaşkanlığı makamı oluşturuldu. TBMM tarafından ilk Cumhurbaşkanı olarak Mustafa Kemal, ilk Baş-
bakan olarak İsmet İnönü, TBMM başkanı olarak da Ali Fethi Okyar seçildi.

TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 201