Page 23 - Konu Özetleri AYT Tarih

TARİH

KONU KABILEDEN DEVLETE
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

ILK SIYASI YÖNETIM BIÇIMLERI

• İlk tarım toplumlarında 10-50 aileden oluşan topluluklar zamanla büyüyerek kabileler halinde gruplandılar.

HATIRLAYALIM

Aynı atadan gelen ve birbirine kan bağıyla bağlı bulunan
büyük insan topluluklarına kabile denir.

• Zamanla coğrafya veya iklimin hayat tarzlarını şekillendirmesiyle kabileler, Mısır’da “nom”, Sümerlerde “site”, İyon ve
Dorlarda “polis” adı verilen şehir devletlerini oluşturdular.
• Kabileler veya şehir devletlerinin başında kral veya feodal yöneticiler bulunur.
• Bunlar merkezdeki büyük krala bağlıdır.

• İlk Çağ’da bazı güçlü krallar farklı milletleri yönetimleri altına alarak imparatorluklar kurdular.

NOT

Dünyanın bilinen ilk imparatorluğu, Kral Sargon’un Me-
zopotamya’nın tümünü yönetimi altında birleştirmesiyle
kurduğu Akad Imparatorluğu'dur.

• Dar bir sahil şeridine sahip olması ve yüksek dağlarla birbirinden ayrılması nedeniyle İlk Çağ Yunan medeniyetinde
merkezî devletler kurulamadı.
• Burada Atina, Sparta ve Korint gibi “polis” adı verilen şehir devletleri ortaya çıktı.
• Yunan şehir devletlerinde kralın hak ve yetkileri meclisler tarafından kısıtlanmıştı.
• Zamanla meclislerin yetkilerinin artmasıyla krallık artık saltanat olmaktan çıktı ve krallar belirli bir sınıf tarafından se-
çilmeye başladı.
• Böylece soylular, iktidarı ele geçirerek aristokratik yönetim anlayışını kabul ettirdiler.
• Zamanla kral, aristokratlar içerisindeki belli bir zümre içerisinden seçilir oldu.
• Böylece oligarşi denilen yönetim anlayışı ortaya çıktı.
• Yunan kentlerindeki seçimlerde sadece soylular oy kullanabilirdi.

• Zaman zaman yönetimi güç yoluyla ele geçiren tiranlar ortaya çıktı.
• Persler; İran, Anadolu, Mezopotamya, Mısır ve
hatta Yunanistan’ın bazı bölgelerini ele geçirerek
büyük bir imparatorluk kurdular.
• Ülkelerini Satraplık denilen eyaletlere ayırdılar.
• Satraplıkları Satrap adı verilen yöneticiler vasıta-
sıyla idare ettiler.
• Satrapları ise merkezden gönderdikleri memurlar
aracılığıyla denetlediler.
• Makedon Kralı İskender, önce Anadolu’yu, sonra
da Pers İmparatorluğu’nun topraklarını ele geçire-
rek Hindistan’ın Pencap havzasına kadar devleti-
nin sınırlarını genişletti.

TARIH - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 23