Page 19 - Konu Özetleri AYT Tarih
P. 19
İLK ÇAĞ’DA BAŞLICA MEDENİYET HAVZALARI
MEZOPOTAMYA MEDENİYETLERİ
Sümerler
• Asya’dan gelen kavimler tarafından kurulmuştur.
• “Site” adı verilen şehir devletleri şeklinde örgütlenmişlerdir.
• MÖ 3200 yılında yazıyı icat ederek tarih çağlarını başlatmışlardır.
• Ziggurat isimli tapınakları aynı zamanda rasathane olarak kullanmışlardır.
• Astronomide oldukça gelişmişlerdir. İlk ay takvimini oluşturmuşlardır.
• Dünya’da bilinen ilk yazılı hukuk kuralı olan “Urgakina Kanunlarını” hazırlamışlardır.
• Matematik ve geometri ilimlerinde gelişen Sümerliler dairenin açısını 360 derece olarak hesapladılar.
• Dünyanın ilk destanı olan Gılgamış, Tufan ve Yaratılış destanlarını oluşturmuşlardır.
Babiller
• Irak’ta Babil kenti etrafında kurulmuştur.
• Mimaride oldukça gelişmişlerdir.
• En güçlü hükümdarlar Hammurabi döneminde “Hammurabi Kanunları” nı yapmışlardır.
Asurlar
• Mezopotamya’nın kuzeyinde kurulmuştur.
• Başkenti Ninova’dır.
• Ninova kütüphanesi dönemin en büyük kütüphanesidir.
• Uluslararası ticarete önem vermişler, Anadolu’da Karum adı verilen ticaret şehirleri kurmuşlardır.
• Ticari faaliyetler neticesinde Anadolu’ya yazıyı getirerek tarih çağlarının başlamasına neden oldular.
YUNAN MEDENİYETİ
• Yunanistan’ın dağlık bir coğrafyaya sahip olması, buradaki siyasi örgütlenmelerin “polis” adı verilen şehir devletleri
şeklinde ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
• Şehir devletlerinde yapılan seçimler demokrasinin ilk uygulamaları olarak bilinir.
• Dağlık bir coğrafyada kurulmalarından ötürü, deniz aşırı ticari faaliyetler ve kolonicilik temel geçim kaynaklarını oluş-
turmuştur.
• Dört yılda bir düzenledikleri olimpiyatlar, siyasi birliğin oluşmadığı Yunanistan’da kültürel birliğin oluşmasını sağla-
mıştır.
• Özgür düşünce ortamına sahip olan Yunanlılarda başta Aristo olmak üzere birçok filozof yetişti.
ANADOLU MEDENİYETLERİ
Hititler
• Anadolu’da ilk merkezi devleti kurdular. Merkezi Hattuşaş’dır.
• Devletin yöneticisi Kral, aynı zamanda başrahiptir.
• Hititlerde kraliçeye Tavananna adı verilir.
• Krala devlet yönetiminde yardımcı olmak için soylulardan oluşan Pankuş meclisi oluşturulmuştur.
• Hitit Kralları Tanrılara hesap vermek için Anal adı verilen yıllıklar tutmuşlardır.
• Mısır Uygarlığı ile Kadeş Antlaşmasını imzalayan Hititler, Friglerin baskıları neticesinde zayıflama sürecine
girmişlerdir.
TARİH - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 19
