Page 240 - Konu Özetleri AYT Tarih

1990 SONRASINDA MEYDANA GELEN SİYASİ GELİŞMELERİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

1990 SONRASI ORTADOĞU
• Medeniyetlerin beşiği olan Ortadoğu coğrafyası, tarihin her döneminde siyasi mücadelenin en fazla gerçekleştiği bölge
olmuştur.
• Bölgenin mücadele alanı haline gelmesinde; konumu, doğal zenginlikleri gibi faktörler etkili olmuştur. 1991’de SSC-
B’nin dağılması bölgeyi oldukça etkiledi ve birtakım meselelerin daha belirgin ortaya çıkmasında etkili oldu.

• 1948 yılında İsrail Devleti’nin kurulması sonucunda bölgede çatışmalar başladı.

• Yahudilerin tarihi yurtlarına dönme fikri olan Siyonizm burada yeniden harekete geçti. 1948’de 1 milyon Yahudi, Filis-
tin’e yerleştirildi.
• 1990- 2003 Körfez Savaşları Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi sebebi ile başlamıştır. Bu savaşlar neticesinde Irak’ta devlet
başkanı Saddam Hüseyin ABD tarafından devrilmiştir.
• Ancak süreçte Irak’ın kuzey toprakları terör örgütlerinin kamp alanı haline gelmiştir.
• 2010 yılında Tunus’ta başlayan Arap Baharı, dalgalar halinde birçok Arap ülkesine sıçramıştır.
• Arap Baharı sonucunda en sert çatışmaların yaşandığı ülke Suriye olmuştur. Olaylar karşısında Suriye lideri Beşar
Esad’ın çok sert tutumu karşısında milyonlarca Suriyeli topraklarını terk etmiş ve mülteci konumuna düşmüşlerdir.

11 EYLÜL SALDIRILARI VE KÜRESEL TERÖR

• 11 Eylül 2001 tarihinde, ABD’nin New York kentinde bulunan Dünya Ticaret Merkezi kulelerine yolcu uçakları ile yapı-
lan terör saldırısı düzenlendi.
• Bu saldırıları El Kaide isimli terör örgütü üstlendi. Bu saldırılar neticesinde iş kuleleri çöktü ve binlerce kişi yaşamını
yitirdi.
• ABD, bu saldırılardan Irak ve Afganistan’ı sorumlu tuttu. Afganistan’daki Taliban ve Irak’taki Saddam Hüseyin rejimle-
rini devirdi.

• El Kaide terör örgütünün lideri Usame Bin Ladin ise 2011 yılında Pakistan’da etkisiz hale getirildi.

IRAK VE SURİYE’DEKİ GELİŞMELERİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ
• 1991 yılında başlayan Irak sorunu süreç içerisinde Türkiye’yi ekonomik ve siyasi yönden olumsuz etkiledi.
• Irak savaşı boyunca bölgeye uygulanan ambargoya uyan Türkiye, hava üslerini de kullanıma açtı.

• Irak’tan gelen binlerce mülteciye ev sahipliği yaptı.
• 1 Mart 2003 yılında ABD askerlerinin Türk toprakları üzerinden Irak’ a girmesini TBMM oturumunda reddetti. Bu geliş-
me ABD’de şok etkisi yaşattı.

• Irak’ta yaşanan rejim değişikliği sorunları çözmediği gibi, bölgede terör örgütlerinin yuvalanmasına sebep oldu. Kuzey
Irak ve Suriye topraklarında varlık gösteren PKK, bölge için bir sorun olmaya devam etti.
• Arap baharı olaylarından ötürü Suriye hükümeti ile ilişkilerimiz durma noktasına gelince Türkiye kendi güvenliğini sağ-
lamak için 2015’de Şah Fırat, 2016’da Fırat Kalkanı, 2017 İdlip, 2018 Zeytin Dalı, 2019’da Barış Pınarı, 2020’de ise
Bahar Kalkanı operasyonlarını yaptı.

240 MEBİ KONU ÖZETLERİ TARİH - AYT