Page 235 - Konu Özetleri AYT Tarih

TARİH

KONU 1990 SONRASINDA TÜRKIYE
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

1990 SONRASINDA TÜRKIYE

• 1994 Türkiye’de ekonomik kriz yaşandı.

• 1997 28 Şubat Askerî Müdahalesi yapıldı.
• 2001 Ekonomik kriz yaşandı.
• 2008 Ekonomik kriz yaşandı.
• 2013 17/25 Aralık bürokratik darbe girişimi yapıldı.

• 2015 Aziz Sancar, Nobel Kimya Ödülü’nü aldı.
• 2016 15 Temmuz Darbe Kalkışması yaşandı.
• 2019 COVİD-19 dünyayı etkisi altına aldı.

1994 KRIZI

• Hükümet programı: Daha az borçlanıp, Kamu borçlanmaya girmeden daha fazla para bastı,
• Yabancı sermaye kaçtı: Hükümet programı, büyük miktarda sermayenin Türkiye’den çıkmasına sebep oldu.
• Piyasalar sert tepki verdi: Faizler hızla yükseldi, TL, dolara göre değer kaybetti ve bankalarda kuyruklar oluştu.
• Ülke krize girdi: Faizlerdeki yükseliş, tüketimin azalmasına ve yatırımın ertelenmesine ve ekonomiyi durma noktasına
getirdi.
• 5 Nisan Kararları: Başbakan Tansu Çiller, 1994’te 5 Nisan Kararlarını uyguladı. Amacı bozulan dış ticaret dengesini
düzeltmek ve döviz piyasasını düzenlemekti.

• Yeni Uygulamalar: Yeni vergiler konup mevduatlar devletçe garanti altına alındı. Harcama kalemlerinde %30 tasar-
rufa gidildi. IMF ile stand-by antlaşması yapıldı.

2001 KRIZI
• Hükümet programı: Yatırım sorunları ve siyasi istikrarsızlıklar nedeniyle ülkeye sermaye girişi sınırlı oldu.
• Siyasi kriz ekonomiyi çökertti: Millî Güvenlik Kurulu siyasi krizi üzerine bankalar faizleri artırdı. Merkez Bankasının
döviz rezervleri düştü.

• Piyasalar dalgalandı: Yabancı sermaye kaçtı. Dövize talep borsayı çökertti, Gecelik faizler yükseldi ve 1,5 milyon
insan işsiz kaldı.
• Güçlü Ekonomi Programı: Nisan 2001 Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı uygulamaya kondu ve 2002 stand-by ant-
laşması imzalandı.
• Dünya Bankası desteği: Hükûmet, Dünya Bankasının genel müdür yardımcılarından Kemal Derviş’i ekonomiden
sorumlu devlet bakanı olarak görevlendirdi.
• Uygulamalar: Ekonomide dışa bağımlılık devam etti. Tarıma desteğin kaldırılması çiftçileri olumsuz etkiledi ve Köy-
den kente göçün artmasına neden oldu.

TARIH - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 235