Page 233 - Konu Özetleri AYT Tarih

TÜRKİYE’DEKİ SİYASİ, EKONOMİK, SOSYOKÜLTÜREL HAYAT

Siyasi Etkileri
• 1961 Anayasası’nın topluma tanıdığı özgürlüklerin devlet otoritesini güçsüzleştirdiği gerekçesiyle temel hak ve özgür-
lüklerde kısıtlamalara gidildi.
• Sosyalizm, üniversite ve sivil toplum kuruluşları (STK) yoluyla etkili olmaya başladı.

• Siyaset iki kutuplu olmaktan çıkarak çoklu bir yapıya büründü.
• Adalet Partisi (AP) ve Cumhuriyet Halk Partisinin(CHP) yanı sıra Alparslan Türkeş liderliğinde Milliyetçi Hareket Partisi
(MHP) ve Necmettin Erbakan liderliğinde Millî Selamet Partisi (MSP) kuruldu.

• Siyasal cepheleşme ve terör eylemleri 12 Eylül 1980 Darbesi’ne zemin hazırladı.
Sosyoekonomik Etkileri
• 1971 Muhtırası sonrasında kurulan koalisyon hükûmetleri istikrarlı bir ekonomik program uygulayamadı.
• 1973’te küresel petrol krizinin de etkisiyle Türkiye’de döviz darboğazı yaşandı.

• Enflasyon %100 seviyelerine çıktı. TL, dolar karşısında büyük oranda değer kaybetti.
• Siyasetteki çok kutupluluk sanata ve üniversiteler başta olmak üzere eğitim kurumlarına da yansıdı.

12 Eylül 1980 Darbesi
• 12 Mart Muhtırası sonrası Türkiye’de siyasi istikrarsızlıklar, ekonomik bunalımlar, sosyal çalkantılar daha önce görül-
memiş seviyelere çıktı; anarşi daha da arttı, binlerce insanın öldüğü terör olayları yaşandı.
• Ordu,12 Eylül 1980’de darbe yaparak ülke yönetimine tekrar el koydu.

Siyasi Etkileri
• TBMM ve siyasi partiler kapatıldı, tutuklanan liderler siyasi yasaklı ilan edildi.
• Cumhurbaşkanlığı görevine Kenan Evren getirildi.
• Yasama, yürütme ve yargı yetkileri Millî Güvenlik Konseyi tarafından kullanıldı.
• 1983’te yapılan seçimlerle TBMM yeniden işlerlik kazandı.

• Ancak getirilen %10 seçim barajı ile küçük partilerin etkisi kırıldı.
Sosyoekonomik Etkileri
• Sendikal faaliyetler ertelendi veya durduruldu.

• Bankerler halkın mevduatlarını toplamada bankaların önüne geçti.
• Toplumsal kargaşanın ve darbelerin getirdiği tedirgin edici ortam göçlere sebep oldu.

1961-1982 ANAYASALARI

TARİH - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 233