Page 13 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

TÜRETİLMİŞ BÜYÜKLÜKLER
Doğrudan belirlenemeyen, yalnızca temel büyüklükler yardımıyla türetilebilen niceliklerdir. Alan, hacim, hız, kuvvet, özküt-
le, direnç, enerji, basınç gibi büyüklükler türetilmiş büyüklüklere örnek olarak verilebilir.
Sembol Birim Birim sembolü
Kuvvet F Newton N

Hız v metre/saniye m/s
Enerji E joule j
Alan A metrekare m 2
Hacim V metreküp m 3

- Bazı türetilmiş niceliklerin sembol ve birimleri -

SKALER VE VEKTÖREL BÜYÜKLÜKLER
Sadece sayı ve birimle ifade edilebilen büyüklüklere skaler (yönsüz) büyüklük denir. Kütle (m), sıcaklık (T), basınç (P),
enerji (E), zaman (t), özkütle (d) gibi büyüklükler skaler büyüklüklere örnek verilebilir.
Fiziksel büyüklüklerin bazılarını tanımlarken bir sayı ve bir birimin yanı sıra doğrultusunun, yönünün ve uygulama noktası-
nın da belirtilmesi gerekir. Bu büyüklüklere vektörel (yönlü) büyüklük denir. Kuvvet F¶, hız v¶, ivme a¶, yer değiştirme ¢x¶ gibi
büyüklükler vektörel büyüklüklere örnek olarak verilebilir.

DİKKAT
Temel büyüklüklerin tamamı skaler büyüklük iken türetilmiş büyüklüklerin bir kısmı skaler, bir kısmı ise vektörel büyük-
lüklerdir.

Vektörel bir büyüklük yönlendirilmiş doğru parçası ile gösterilir.
a¶ = b¶ a¶ = -e¶
a¶ ve b¶ eşit vektörler a¶ ve e¶ zıt vektörler

a¶ ≠ c¶ |a¶| = |c¶|

(a vektörü c vektörüne eşit değildir.) (a vektörünün büyüklüğü, c vek-
törünün büyüklüğüne eşittir.)
a = c

(a vektörünün büyüklüğü, c vektö- d¶ = -2a¶
rünün büyüklüğüne eşittir.)

Bileşke Vektör:
Birden fazla vektörün yerine kullanılabilecek tek vektöre bileşke vektör adı verilir ve R sembolü ile gösterilir. Bileşke vektör,
vektörlerin belirli kurallarla toplanmasıyla elde edilir.
= 3 br
= 5 br = 3 br
= 5 br

= 8 br = 2 br

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 13