Page 20 - Konu Özetleri TYT Tarih

BOYLARDAN DEVLETE-I

TÜRKLERDE SOSYAL YAPI

• Atı kullanan ve demiri işleyen Türkler askeri bakımından çevresindeki milletlere üstünlük sağlamıştır.
• Uygurların Manihaizm dinine geçmesinin ve Çinlilerle yakınlaşmanın etkisiyle toplumsal hayatta hızla bir değişim ya-
şanmıştır.
• Şehirler kurulmuş ve yerleşik hayata geçilmiştir.
• Kale, tapınak ve saray gibi yapılar inşa ederek mimaride ilerlemişlerdir.
• Kâğıt ve matbaayı kullanmışlar, minyatür sanatında ileri gitmişlerdir.

TÜRKLERDE DEVLET TEŞKİLATI

• Kurultay (toy); Siyasi, kültürel, hukuki ve ekonomik konularda genel kararlar alan ve devlet yönetiminin temelini oluş-
turan en yüksek kuruluştu.

• Kağan, hanedan üyeleri, hatun, aygucı ve boy beylerinden oluşan kurultay, genellikle yılda üç kez toplanarak devlet
işlerini görüşürdü. Kurultay’ın üyelerine “toygun” denilirdi.
• Boy beylerinin kurultaya katılımı sadakat işareti sayılırdı. Aksi isyan olarak görülürdü.
• İkili Teşkilat: Devlet yönetiminde kolaylık sağlamak amacıyla ülke idaresi, doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

• Ülüş İlkesi: Türk kağanını kut yani siyasi iktidar ile donatan Gök Tengri, ona iktisadi güç anlamına gelen “ülüş” ba-
ğışlamıştır. Ülüş, Türkçe “üleşmek” anlamına gelmektedir. Tanrı, “ülüş” bağışı ile Türk ülkesinde bolluk ve bereketi
artırmıştır. Türk kağanı da bu gücü halkın lehinde kullanarak elde ettiği maddi varlığı adil bir şekilde halka dağıtmıştır.

KRİTİK BİLGİ

Kut ve veraset uygulamalarından dolayı Türk devletlerin-
de, kuruluştan yıkılışa kadar genellikle tek hanedan ege-
men olmuştur.

20 MEBİ KONU ÖZETLERİ TARİH - TYT-AYT